Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 137

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 137
II Innviðir kerfisins skipta auðvitað máli. Það er mikilvægt að velta því fyrir sér hvernig háskólarnir þróast þegar horft er á þá innan frá. Hvers eðlis er þróun háskólanna og hvað rekur hana áfram? Ég tel að háskólar í Evrópu feti mjög svipaðar slóðir og háskólar í Norður-Ameríku, þeir evrópsku séu aðeins nokkrum áratugum á eftir (Jón Torfi Jónasson, 1999, 2000b). Jafnframt tel ég að háskólar í Evrópu séu flestir á sama skriði, það er í átt að viðmiði rannsóknarháskóla. Nú eru evrópsku skólarnir vissu- lega komnir mjög mislangt á þeirri braut; sumir hafa verið þar um langa hríð (þó fæstir mjög lengi), aðrir eru rétt komnir af stað og enn aðrir eiga enn nokkuð í land. En allir eru á sömu leiðinni. Háskóli Íslands er kominn langlengst íslensku háskól- anna, en flestir hinna telja sig vera komna nálægt því að skilgreina sig sem rannsókn- arháskóla. Nákvæmlega sama þróunin er á öllum Norðurlöndunum. Þar eru háskól- ar komnir mislangt en mér finnst það ekki leyna sér að mjög margir hafi það mark- mið að vera, eða verða háskóli í fremstu röð. Þessi ásetningur er að mínu mati ein skýringin á því að háskólakerfi þessara landa vaxa nokkuð hratt og þróast á svipað- an hátt. Skólar flytjast til innan kerfisins, þá rekur í átt að hærri virðingarstöðu innan háskólageirans og sú staða ákvarðast að verulegu leyti af rannsóknum, umfangi þeirra og sýnileika (Gyða Jóhannsdóttir, 2001; Jón Torfi Jónasson, 2004 desember; Morphew, 2000). Ég hef kallað þetta kerfisrek eða fræðirek stofnana.4 Þannig flytjast skólar eða tiltekin verkefni sem eru á framhaldsskólastigi, á millistig eða strax á há- skólastig. Þar til viðbótar færast viðfangsefni sem eru á grunnstigi háskólastigs á framhaldsstig. Þetta gerist mishratt í ólíkum greinum og löndum en gerist, þegar á heildina er litið, hægt og sígandi alls staðar. Þetta á einkum við um starfsnám af ýmsu tagi og þess vegna hefur háskólastig Vesturlanda fengið það orð á sig að sinna starfs- menntun betur en áður, en ég tel það fyrst og fremst stafa af því að starfsmenntun sem ekki var þar er nú komin þangað. Þetta skýrir sumt í þeim vexti sem við höfum séð; skólar sem voru á framhaldsskólastigi eru nú á háskólastigi og nemendurnir þá taldir með því síðarnefnda. Þessi tilfærsla tengist sterku afli sem ég tel að tengist mjög vexti háskólastigsins. Það er sókn nemenda í prófgráður (Brown, 1995; Collins, 1979; Jón Torfi Jónasson, 2004b; Labaree, 1997).5 Vonandi hafa nemendur áhuga á inntaki þess sem þeir læra og eru þess vegna áfjáðir í að til þeirra séu gerðar sem mestar kröfur, fyrir þá séu lögð krefjandi og gagnleg verkefni og fyrir bragðið víkki þeir sjóndeildarhring sinn og nái tökum á margvíslegri færni sem gagnast þeim síðar í lífi og starfi. En það er alveg ljóst að margir þeirra eru jafnframt, og ekki síður, að sækjast eftir viðurkenningunni, vottorðinu um að þeir hafi lokið háskólanámi, t.d. BA eða svipaðri gráðu eða MA eða sambærilegri gráðu. Einhver hluti nemenda vill gjarnan fara í fræðilegt nám en mjög stór hluti þeirra vill leggja stund á nám sem er augljóslega gagnlegt í hefðbundinni merkingu: margir vilja fara í starfstengt nám. Vandinn er sá að þetta sama fólk vill líka fara í nám sem hefur bærilegan virðingarsess, hvernig svo sem það huglæga J Ó N T O R F I J Ó N A S S O N 137 4 Á ensku hafa verið notuð orðin academic drift og institutional drift. 5 Á ensku er einkum notað orðið credentialism og þá vísað í átaka- eða samkeppniskrafta, status competition mechanisms.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.