Morgunn - 01.12.1935, Blaðsíða 111
M0B6UNN
237
en linuðust við það, að þetta hafði ekki komist upp, og
hann hafði ekki verið látinn afplána misgjörðina með
neinum hætti. í öllu þessu andstreymi reyndi hann að
vera glaðlegur konunnar sinnar vegna. Þó að hann segði
mér það aldrei, veit eg að hann svelti sig oft, til þess að
hann gæti keypt einhverja sælgætisögn handa henni. Hún
reyndi líka æfinlega að vera glaðleg vegna mannsins síns
og bar þrautir sínar án þess að kvarta. »Eg veit að eg
verð betri á morgun«, var hún vön að segja með átakan-
legu brosi, þegar hann spurði hana, hvernig henni liði.
En hinn veiki máttur hennar hélt áfram að þverra, og
eitt kvöldið sá eg dökku veruna með blæjuna fyrir andlitinu
við fótagaflinn hennar. Þá vissi eg, að andlát hennar var
í nánd. En af því að eg vissi líka um hina dýrlegu, nýju
fæðingu og hina skyndilegu lausn frá öllum þrautum, þreytu
og vanmætti, sem hennar beið, þá var það með fróunar-
tilfinning, að því er hana snerti, að eg beið andláts hennar.
Hugsunin um þær sálarkvalir, seni vesalings maðurinn henn-
ar mundi líða, urðu mér áhyggjuefni.
Barnið fæddist andvana og bráðlega fór móðirin á
eftir því inn í betri veröld. Þá sá eg það, sem eg held að
sé örðugra að horfa á en hinar sárustu líkamlegu þjáning-
ar — sálarkvalirnar. Eg sá þær afdráttarlaust. N. sakaði
sjálfan sig um að hafa valdið dauða konu sinnar. Ef hann
hefði ekki verið, sagði hann, þá lifði hún enn ánægjulegu
lífi í allsnægtum. Af því að hann hefði verið svo mikill
heigull að þora ekki að heyja baráttuna einn við fátækt-
ina, hafði hann þegið boð hennar um að taka þátt í fá-
tæktinni með honum, og með því hafði hann dregið hana
út í dauðann. Hann hafði framið skjalafölsun. Hann hafði
sýnt það, að hann var hinn auvirðulegasti og fyrirlitlegasti
ræfill.
Þá fór hann að gera sér grein fyrir auðninni í lífi sínu.
Hvernig gat hann borið það af, sem eftir kynni að vera
af lífi hans, þegar hann var sviftur samvistum við hana,
sem hann unni svo heitt? Hann gat það ekki. Hann ætlaði