Búfræðingurinn - 01.01.1947, Blaðsíða 42

40
BÚFRÆÐINGURINN
andi eftir í jarðveginum og þolir ekki mikinn áburð, ef það á að þrosk-
ast, og er því hagkvæmast að nota tilbúinn áburð við kornyrkjuna.
Grænfóður getur verið mjög mismunandi. Korntegundirnar bygg og
hafra má rækta sem grænfóður, en þá er nauðsynlegt að sjá þeim fyrir
nægum áburði, helzt búfjáráburði, og sé áburðarskammturinn ríflegur,
má búast við, að grænfóðuruppskeran leifi nokkuð af honum. Ef belg-
jurtir, ertur og flækjur, eru ræktaðar með höfrum eða byggi til grænfóð-
urs, þá er til þess ætlazt, að belgjurtirnar annist köfnunarefnisþörf græn-
fóðursins að verulegum hluta og auðgi jafnframt jarðveginn að þessu
verðmæta efni. Það getur þó verið vafasamt, því að vera má, að belgjurt-
irnar sjálfar og jurtir þær, sem ræktaðar eru með þeim, noti allt það
köfnunarefni, er belgjurtirnar safna við hjálp rótarhaktería, og meira til.
Hér má skjóta því inn, að viðhorfið getur orðið allt annað, ef stór-
vaxnar belgjurtir eru ræktaðar í flögunum í þeim eina tilgangi að nota
þær sem áburð, þ. e. plægja þær niður, er þær hafa náð æskilegum
þroska. Þetta gæti einkum komið til greina með lúpínur, sem eru stór-
vaxnar, vaxa ört og geta safnað ógrynnum af köfnunarefni. Þess háttar
forrækt má þó heita óreynd hér. En vel er hugsanlegt, að hún geti
komið til greina, því að ekkert ætti að vera því til fyrirstöðu, að harð-
gerðir stofnar af lúpínum geti vaxið hér sæmilega, og er reyndar full-
reynt um ýmsar tegundir af fjölærum lúpínum, er hafa vaxið hér sem
skrúðplöntur í görðum í áratugi og náð ágætum þroska. Tilraunir, sem
gerðar hafa verið með einærar lúpínur, hafa þó mistekizt, líklega mest
vegna skorts á viðeigandi rótarbakteríum. Samkvæmt dönskum tilraun-
um geta vel sprottnar, niðurplægðar lúpínur auðgað jarðveginn um
150—160 kg af köfnunarefni á ha, og er því ástæða til að gefa þeim
gaum og þaulreyna þær hér, sérstaklega í sambandi við ræktun mela-
og sandjarðvegs og við ræktun á öðrum mögrum jarðvegi, ef búfjár-
áburð skortir.
Kartöflur og rófur verða ekki almennt hafðar til forræktar. í fyrsta
lagi er ræktun þeirra, einkum kartaflnanna, víða svo óviss, að vanda
þarf val garðlands, jarðvegs og legu og undirbúa það mjög vand-
lega, áður en hægt er að vænta nokkurn veginn öruggrar uppskeru. í
öðru lagi er líka oft örðugt að verja kartöflur og rófur í nýræktar-
flögum fyrir aðvífandi gróðri, því að þótt eigi þurfi að gera ráð fyrir
teljandi arfa, er í öllum sæmilegum jarðvegi hætt við mikilli endur-
græðslu, og er þá mikið verk að halda henni í skefjum, svo að hún