Búfræðingurinn - 01.01.1947, Blaðsíða 84

82
BÚFRÆÐINGURINN
Við eigum naumast völ á öðru skjólsæði en höfrum og byggi, en
um það getur verið að velja að nota skjólsæðið sem grænfóður eða
láta það fullþroska korn. Grænfóðurskjólsæðið kemur eðlilega miklu
oftar til greina, bæði vegna þess, að hæpið er að treysta á kornþrosk-
un, og svo hins, að oft er ekki hægt að sá grasfræinu í flögin fyrr en
svo seint, að ekki er eftir nægur tími til kornþroskunar.
Skjólsæðið má ekki vera mjög þétt, og er því venjulega aðeins sáð
hálfu grænfóðursáðmagni. Þetta er þó ekki einhlítt, því að í frjóum
og vel ábornum jarðvegi eru þess mörg dæmi, að hálft hafra- og bygg-
sáðmagn getur gefið eins mikla uppskeru og fullt sáðmagn. Nauðsyn-
legt getur verið að tvíslá skjólsáð, sem er mjög gróskumikið, svo að
það kæfi ekki sáðmagnið. Og aldrei má láta skjólsáð standa óslegið
fram á haust. Bezt er að slá það ekki seinna en um mánaðamót ágúst- og
septembermánaða, svo að sáðgresið geti jafnað sig og sprottið nokkuð
undir veturinn.
Ef skjólsæðið er látið standa til þroskunar, er nauðsynlegt, að hægt
sé að sá því snemma, helzt í byrjun maí, og þá má landið ekki heldur
vera mjög frjótt eða mikill áburður borinn í flögin, því að mikil gróska
tefur kornþroskunina og veldur oft legu, en þá verður að slá það, svo
að það skemmi ekki sáðgresið. Korn, er stendur vel og hæfilega þétt,
er að sumu leyti betra skjólsæði en grænfóður, því að þegar kemur
fram á mitt sumar, tekur það að tréna og gisna og skyggir þá miklu
minna en grænfóðrið. Frægresið getur þá tekið til að spretta milli korn-
stanganna og töluvert gras verið komið, þegar kornið er skorið.
Nokkrar tilraunir hafa verið gerðar með skjólsáð, og virðast þær
yfirleitt sýna, að skjólsæðið dragi nokkuð úr grassprettunni fyrst í stað,
en hafi ekki varanleg áhrif. (Sjá töflu XXI).
Þegar skjólsáðsuppskeran er lögð við grasuppskeruna, virðist vinn-
ingur að skjólsáðinu, en hins vegar má fullyrða, að fyrir sáðsléttuna
er það enginn gróði og getur orðið til verulegs tjóns, ef það er óvar-
lega notað, einkanlega þar, sem smára er sáð.
Þegar skjólsáði er sáð, verður að gera það áður en grasfræinu er
sáð og herfa það niður fyrst með diskaherfi, því að það þarf talsvert
meiri herfingu en grasfræið. Þegar skjólsáðið er skorið upp, er æski-
legast að koma því brott af sléttunum svo fljótt, er verða má. Græn-
fóðrið má nota í vothey, en setja kornið á hesjur eða staura, svo að