Búfræðingurinn - 01.01.1948, Blaðsíða 29
BÚFRÆÐINGURINN
21
Á árunum milli 1880—1888 voru stofnuð 3 sauðfjárræktar-
félög, í Suður-Þingeyjarsýslu, Skagafirði og Árnessýslu. Voru
þetta fyrstu félagsleg samtök til eflingar búfjárkynbótum hér
á landi. Það var eðlilegt að þá væri mestur áhugi fyrir kynbót-
um sauðfjár, því einmitt á þessu tímabili og fram yfir alda-
mótin var sauðfjárræktin lang arðsamasta atvinnugrein þjóð-
arinnar.
Þá var, með gullinu fyrir sauðina, sem seldir voru til Bret-
lands, lagður hornsteinninn að efnahagslegri velmegun þjóðar-
innar og þeim framförum, sem síðan hafa aukizt stórum skref-
um til þessa dags.
Þessi fjárræktarfélög gerðu sitt gagn, en þó lögðust þau niður
eftir nokkurra ára starf. En síðan hefur verið samfelld þróun
á félagslegum grundvelli, til þess að vinna að kynbótum bú-
fjár, bættri hirðingu þess og fóðrun. Sú þróun verður ekki
rakin hér, nema í stórum dráttum, en hana má fyrst og fremst
þakka Búnaðarfélagi íslands og samtökum bænda gegnum
þann félagsskap.
í meira en hálfa öld hefur Búnaðarfélag íslands látið mál-
efni búfjárræktarinnar til sín taka og haft í þjónustu sinni
marga ráðunauta til leiðbeiningar í þessum efnum. Búnaðar-
félagið hefur styrkt sauðfjárkynbótabú síðan um aldamót. Það
kom á búfjársýningum fyrir sauðfé, nautgripi og hross, og hafa
þær sýningar tvímælalaust miklu áorkað, til framfara í búfjár-
kynbótum.
Búnaðarfélagið beitti sér fyrir stofnun búfjárræktarfélaga.
Fyrstu nautgriparæktunarfélögin voru stofnuð 1904.
Með búfjárræktarlögunum frá 1931, sem voru undirbúin af
Búnaðarfélagi íslands, var stigið lang-stærsta framfarasporið á
félagsmálalegum grundvelli á sviði búfjárræktarinnar hér á
landi.
Síðan lög þessi öðluðust gildi, hefur þróun búfjárræktar-
innar miðað ört áfram. Nú eru starfandi í landinu 84 naut-
griparæktar.félög, 12 sauðfjárræktarfélög, 53 hrossaræktarfélög
og 72 fóðurbirgðafélög.
Um 35% af kúastofni landsins er nú innan vébanda naut-
griparæktarfélaganna. Kýr nautgriparæktarfélaganna mjólka