Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 10

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 10
8 GUNNAR STEFÁNSSON ANDVARI * Af heimildum er ljóst að Jón Sigurðsson var snemma hafður í hávegum umfram aðra menn á íslandi. Dýrkun á honum hófst í lifanda lífi hans og má sjá það glögglega af bók sem Sigurður Nordal tók saman fyrir hálfri öld og nefnist Hirðskáld Jóns Sigurðssonar. Þar má lesa fjöldann allan af lofkvæð- um sem Jóni voru flutt í samsætum sem haldin voru í Kaupmannahöfn þegar hann fór til þings og í Reykjavík þegar hann sneri aftur til Hafnar. Jón var auðvitað umdeildur í samtíð sinni sem aðrir forustumenn og kom andstaða við hann sérstaklega fram í deilum um það hvort ætti að skera sjúkt sauðfé eða lækna það, en í því máli gekk hann gegn vilja meirihluta landsmanna. I öllum meginatriðum var forusta Jóns þó viðurkennd og eftir þjóðfundinn 1851 var að heita mátti algjör einhugur um hann sem oddvita í stjórnfrelsis- baráttunni. Hann var „forseti íslendinga“, eins og Þjóðólfur nefndi hann þegar blaðið flutti dánarfregnina, en þeim titli hafði Matthías Jochumsson raunar sæmt hann í veislukvæði í lifanda lífi. Annars er það nokkuð á reiki meðal misjafnlega sögufróðra íslendinga hvernig á forsetatitlinum stendur. Ýmsir munu halda að hann stafi af for- setastörfum á Alþingi sem Jón gegndi lengi og er það nærtæk ályktun. En í raun er kenninafnið til komið vegna forsetadóms í Hinu íslenska bókmennta- félagi í Kaupmannahöfn; „Forseta“ nefndu Hafnar-íslendingar hann jafnan. Söguþekking almennings er raunar ekki sterkari en svo að það kemur fyrir þegar fjölmiðlar spyrja fólk á götunni að óvörum um Jón Sigurðsson, að sagt er að hann hafi verið fyrsti forseti íslands! Hafði hann þó hvílt á sjöunda áratug í gröf sinni þegar lýðveldið var stofnað, á fæðingardegi hans, svo mönnum er kannski vorkunn að tengja Jón lýðveldinu með þessum hætti. Annars minnir þetta á orð sem Ásgeir Ásgeirsson forseti og mikill aðdáandi Jóns, lengi þingmaður sama kjördæmis og hann, viðhafði einhvern tíma í hátíðarræðu, að Jón Sigurðsson væri hinn eilífi forseti Islands. Þá er Jón orðinn hrein táknmynd, persónugervingur hins íslenska ríkis. í augum alls þorra manna er Jón forseti sér í lagi „standmynd sem steypt er í eir“, eins og Steinn Steinarr kvað. En af þeirri viðleitni seinni ára að draga upp persónulega mynd hans, er fyrst og fremst að nefna stóra og rækilega ævisögu Jóns sem Guðjón Friðriksson hefur ritað í tveimur bindum (2002- 03). Þar er forsetanum lýst við hæfi nútímafólks, vel og læsilega, enda höf- undurinn þrautreyndur kunnáttumaður í að matreiða ævisögur merkismanna fyrir almenning. Ekki hef ég vitneskju um hve mikið ritverk Guðjóns hefur verið lesið, né hve langt hinir góðu höfundarkostir hans hafa dregið til að gera Jón að lifandi og áhugaverðri persónu í augum lesenda. Það er sem sé býsna örðugt að færa „standmyndina“ niður á jörðina, blása lífi í þjóðartáknið Jón Sigurðsson. En tveggja alda afmæli hans má verða áskorun að reyna það.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.