Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 19

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 19
ANDVARI JÓN SIGURÐSSON 1811-2011 17 ætlaður til hagnaðar öðrum, þá er öll verslun það líka og með henni allir atvinnuvegir, því hún er undirstaða þeirra allra.“ Jón var þeirrar skoðunar að vöruvöndun í einstökum framleiðslugreinum, hvort sem væri í landbúnaði, sjávarútvegi eða iðnaði, væri háð því að samkeppni ríkti í verslun. Sumarið 1840 lenti Jón Sigurðsson í lang- varandi ritdeilu á síðum Kaupmannahafnarblaða við sinn gamla húsbónda, Reykjavíkurkaupmanninn P. C. Knudtzon, þar sem Jón krafðist fullkomins verslunarfrelsis fyrir íslendinga. Það voru hans fyrstu pólitísku afskipti. IV Eftir 1840 tók Jón afgerandi pólitíska forystu meðal íslendinga í Kaupmanna- höfn þrátt fyrir nokkra flokkadrætti, meðal annars milli hans og Fjölnis- manna, og tók á sama tíma að spana íslendinga heima til að gera margvíslegar kröfur til stjórnvalda í Kaupmannahöfn. Árið 1841 hóf hann ásamt fylgis- mönnum sínum útgáfu tímaritsins Nýrra félagsrita. í fyrsta árgangi birtist löng ritgerð eftir hann um endurreisn Alþingis þar sem hann hélt því fram að dönsk stjórn á íslandi væri ónáttúruleg vegna þess að hún byggðist á undir- okun einnar þjóðar á annarri. Hver þjóð ætti náttúrulegan rétt til að stjórna sér sjálf. Þetta var í anda rómantískra kenninga um þjóðir og þjóðerni. Islendingar, sem aðeins voru tæplega 60 þúsund um þessar mundir, voru flestir bláfátækir og dreifðir enda sáralítið um þéttbýli. Þeir voru óvanir að starfa saman í félögum og kunnu hvorki fundarsköp né að halda ræður. Algengast var að menn beygðu sig í knjánum fyrir öllu valdi. Með því að standa opinberlega uppi í hárinu á dönskum kaupmönnum og háttsettum konunglegum embættismönnum á íslandi varð Jón Sigurðsson fljótt átrún- aðargoð bænda. Úr Strandasýslu var skrifað til hans 1844: „almúgi allur er hér og annars staðar hreint forgapaður í þér.“ Og nú var þessi almúgi farinn að senda honum peningagjafir til styrktar honum í baráttunni. Þannig sendu til dæmis 160 einstaklingar úr sjö sóknum á Austfjörðum honum 76 ríkisdali haustið 1844, þeirra á meðal voru 30 vinnumenn og sex konur. Fólk var farið að líta til hans sem frelsara og foringja þjóðarinnar þó að hann væri aðeins 33 ára gamall. Jón taldi deyfð og sinnuleysi vera mesta óvin íslendinga og vildi ögra þeim til aðgerða og neyða þá til að hugsa. í Nýjum félagsritum hvatti hann þá til að skrifa bænarskrár og stofna félög um margs konar málefni, svo sem bænda- skóla, jarðrækt, fiskveiðar, verslun, bókasöfn og bindindi og æfa sig í ræðu- mennsku. í Kaupmannahöfn var hann potturinn og pannan í almennum fund- um Islendinga sem urðu mjög fjörugir undir hans stjórn. Hann sagði í bréfi 1843: „Við erum orðnir gróflega parlamentískir á fundum og mælskumenn
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.