Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 122

Andvari - 01.01.2011, Qupperneq 122
120 ÁGÚST ÞÓR ÁRNASON ANDVARI þíngmönnum, og leggja fyrir þær að rannsaka málefni, sem eru áríðandi fyrir almenníng“ en samkvæmt ákvæðum stjórnarskrárinnar skyldu slíkar nefndir einungis starfa „meðan þíngið stendur yfir“ (bls. 124). Jón bendir á þá hættu að erfitt gæti reynst að fylgja eftir og ljúka rannsóknum í stærri málum ef skipunartími þeirra væri takmarkaður með þessum hætti. Ákvæði núgildandi stjórnarskrár um rannsóknarnefndir eru veikburða og líklegt má telja að reynt verði að bæta um betur þegar stjórnarskráin verður endurskoðuð. Nokkrar greinar voru í stjórnarskránni 1874 um þingsköp og ollu þær Jóni áhyggjum enda taldi hann auðsætt „að þær [væru] töluvert band á umræðum þíngsins og meðferð málanna.“ Þótt þessi ákvæði hafi nú verið færð úr stjórnarskránni þá er vandinn um ræðutíma og meðferð mála enn fyrir hendi og verður líklega seint leystur. Sérkennilegt má telja að danska stjórnin hafi fellt út ákvæði um að „dóms- valdið [skuli] aðgreint frá umboðsvaldinu, samkvæmt reglum þeim, sem ákveðnar verða um það með lagaboði.“ Furðar Jón sig á þessu háttalagi enda „ekki hægt að skilja hversvegna þessi grein gat ekki staðizt og komið í stjórnarskrána, því þó ekki sé í henni nema loforð, þá er það til að minna á eitt mjög mikilsvert atriði í stjórnarmálum íslands, sem hefir þörf bráðra bóta.“ Sömu sögu má segja um tillögu Alþingis um að „allir dómar skuli fara fram í heyranda hljóði, jafnskjótt og að svo miklu leyti, sem því verður við komið“ sem Jón telur að hefði „mátt standa hættulaust" (bls. 128). Það atriði í gagnrýni Jóns sem telja má hvað merkast í því samhengi sem hér um ræðir snýst um stöðu trúfélaga. Hann bendir á að stjórnin hafi séð ástæðu til nokkurra breytinga þegar kom að kirkjumálum og trúfrelsi. „í frumvarpi sínu 1867 hafði stjórnin ekki stúngið uppá neinu nema trúarbragða frelsi, en alþíng setti inn þá grein, að réttar-ástandi þjóðkirkjunnar skyldi verða skipað með lögum. Þá bætti stjórnin því inn í frumvarp sitt 1869, að ,hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á íslandi, og skal hið opinbera að því leyti styðja hana og vernda‘. Þar við er og bætt því loforði að réttarástandi hennar skuli verða skipað með lögum. - Þessu sama er haldið í frumvarpi stjórnarinnar 1871, en alþíng felldi þá fyrri klausuna og sneri aptur til frumvarps síns frá 1867, og því hélt þíngið fram 1873. Nú hefir stjórnar- skráin einúngis þá yfirlýsing, sem hún byrjaði á 1869, að hin evangeliska lúterska kirkja skyldi vera þjóðkirkja, en sleppir hinu, sem stjórnin og alþíng voru orðin samdóma um að lofa, að setja kirkjulög. Sömuleiðis er nú sleppt þeirri grein, sem hefir verið í öllum frumvörpum síðan 1867, og seinast í frumvarpi alþíngis 1873, að ,kjör trúarbragðaflokka þeirra, sem ágreinir við þjóðkirkjuna, skulu nákvæmar ákveðin með lagaboði1. - Það er mjög mikil vorkun, þó stjórnin kynoki sér við, að koma fram með þesskonar loforð, sem hafa verið gefin í Danmörk fyrir 25 árum síðan og eru ekki uppfyllt enn, en hitt er og efasamt, hvort ekki ætti að meta þessi kirkjumála loforð á íslandi
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.