Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1945, Blaðsíða 81

DAVIÐ STEFÁNSSON SKÁLD
59
Hreinn er faðmur þinn, fjallablær.
Hagurt er þar, sem lyngið grær.
Þar get eg elskað alla.
Á tíma og eilífð töfrum slær
af tign hinna bláu fjalla.
í síðustu ljóðabók skáldsins, Að
norðan (1936), er margt prýðisgóðra
kyæða, og sum sérstaklega eftirtekt-
arverð. Höfuðeinkenni þeirra eru þó
löngum hin sömu og áður: — létt-
leiki ríms og máls, hugmyndaauð-
legð og tilfinningahiti. Allmikið ber
nor á hvössum ádeilum, “Höfuðborg”,
Snjómokstur”, “Skrifstofubáknið”
Svartidauði”; er hið síðasttalda
, lrra einna athyglisverðast og hittir
agastlega í mark, en það lýsir þeirri
P°litísku spillingu samtíðarinnar,
Sem berst um landið í blaðagreinum
°g veldur allskonar innanmeinum”,
SV° nú er það innri maðurinn en
eigi Hkaminn, sem verður allur svart-
Ur' ^umstaðar í kvæðabók þessari er
> a hinn bóginn, lofsöngurinn til
Jarðarinnar, sveitarinnar, sem brýst
am að nýju í fögrum kvæðum og
agnaðarríkum. Þá eru hér sögu-
vasðj eins og “Vinnumaðurinn í
a > og snjöll minningakvæði um
a Grím Thomsen og Matthías Joch-
nmsson (Höfundur Skugga-Sveins).
agurt 0g innilegt er kvæðið “Til
ag°^Ur minnar”, enda á skáldið henni
gjalda, eins og fyr er greint, ó-
enjulega mikla skuld ástúðar og
menningarlegra áhrifa.
all ^ °rma£arðinum” er þó eitthvert
s ra kesta kvæði safnsins, hin forna
táþ3 Um ^unnar Ojúkason túlkuð á
o Urænan °g einkar skáldlegan hátt,
k^ler Cr Cnn’ SCm SV0 a^ur>
ar n trega-blandni sársauki, sem ólg-
undir látlausum frásagnarhætti
Sa hjartnæma kvæðis.
Merkilegt mjög, frumlegt að hugs-
un og blæmilt að hrynjandi og mál-
fari, fagurlega samræmt, er síðasta
kvæðið í bókinni, “Lótusblóm”, um
“ættkvísl í Indíalandi”, er snýr baki
við öllu veraldarvafstri, en sökkvir
sér niður í að skoða dýrð Drottins og
dásemdir náttúrunnar:
Þeir hvíla undir greinum grænum
í grasi við fljótin lygn,
teyga svalann frá sænum,
sumarilminn í blænum,
og svo verður sálin skygn.
Þeir sjá það, sem fjöll og firnindi hylja,
fræðast og skilja
lögmálsins leyndardóm.
Bak við alt sjá þeir voldugan vilja,
sem verndar hvert lótusblóm.
Þeir eiga sér hulda heima,
heyra stjarnanna söng,
sorgum og glysi gleyma.
Um guð sinn er þá að dreyma
og dýrð hans dægrin löng.
Andinn flýgur mót eilífum degi,
ómælisvegi
um himnanna helgidóm.
Lífiö er hjóm, nema hjartað eigi
sín heilögu lótusblóm.
Þegar rent er augum yfir hið mikla
kvæðasafn Davíðs Stefánssonar í
heild sinni, er það því sannarlega í
engu ofmælt, þó sagt sé, að andagift,
djúpsæi og frábær ljóðsnild einkenni
mörg þeirra; þau eru einnig ósjaldan
frumleg bæði að efni og formi, að
minsta kosti horft á gömul yrkisefni
frá nýjum sjónarmiðum, nýrri hlið
snúið upp á viðfangsefnunum, og þau
klædd í sérstæðan Ijóðabúning. Næga
margbreytni er einnig að finna í
kvæðum hans, en grunntónn þeirra er
næsta oft, í einhverri mynd, djúpstæð
og lifandi samúð, er nær jafnt til
ríkra sem snauðra, til kalífans í Bag-