Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Síða 61

Hildigunnur Olafsdóttir, Halla Þorbjörnsdóttir
MEÐFERÐ EÐA ÚRRÆÐALEYSI
Forkönnun á 125 unglingum með geðræn vandamál
INNGANGUR
A vegum geðdeildar Bamaspítala Hringsins
söfnuðum við árið 1974 upplýsingum um unglinga
með geðræn vandamál. Markmiðið var að fá yfirlit
yfir það hvaða stofnanir í reynd sinntu þessum hópi
og hvaða þjónustu boðið væri upp á. Tilgangurinn
var einnig að komast að því, hvers eðlis þau
vandamál væru, sem unglingarnir ættu við að
stríða, að svo miklu leyti sem slíkt væri hægt.
Könnunin var hugsuð sem forkönnun og við
höfum í úrvinnslu lagt áherslu á helstu einkenni
hópsins, sem síðan mætti skýra betur með frekari
rannsóknum.
AÐFERÐ OG GAGNASÖFNUN
Könnunin miðaðist eingöngu við stofnanir á
höfuðborgarsvæðinu og gögnum var safnað á
Kleppsspítala, geðdeild Borgarspítalans og geð-
deild Barnaspítala Hringsins. Einnig voru fengnar
upplýsingar á Unglingaheimili ríkisins og félags-
málastofnunum í Reykjavík, Kópavogi og Hafnar-
firði. í hópnum áttu að vera bæði piltar og stúlkur
og var miðað við aldurinn 13-18 ára. Nokkrar
undantekningar voru gerðar frá þessari reglu. Ekki
var búist við að um fjölmennan hóp væri að ræða
og þótti því heppilegt að safna upplýsingum frá
tveggjaára tímabili, 1972-1973.
A sjúkrahúsunum var unnið úr sjúkraskrám og
allir þeir sem þar voru innlagðir eða göngudeilda-
sjúklingar á tilteknu aldursskeiði teknir með. í
þeim tilvikum sem unglingar koma til meðferðar á
sjúkrahúsum, er um svo alvarleg vandamál að
ræða, að þessi hópur á tvímælalaust heima í úr-
TAFLAI
Stofnun
Kleppsspítali 32
Geðdeild Borgarspítalans 12
Unglingaheimili ríkisins 16
Geðdeild Bamaspítala Hringsins 41
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar 34
Félagsmálastofnun Kópavogs 4
Félagsmálastofnun Hafnarfjarðar 4
143 (125 einstakl.)
takinu. öðru máli gegnir um félagsmálastofnanir.
Þangað er leitað með margs konar vandamál og
misflókin. Því þótti rétt að takmarka þann hóp
nokkuð.
Starfsmenn félagsmálastofnana voru beðnir um
að tilgreina þá unglinga, sem þeir hefðu vísað til
geðdeildar fyrir unglinga, ef slík stofnun hefði
verið fyrir hendi. Þeir unglingar, sem starfsmenn
tilgreindu á þennan hátt, voru teknir í rannsóknar-
hópinn.
A Unglingaheimili ríkisins koma unglingar með
margvísleg vandamál. Oftar eru þau fremur af fé-
lagslegum toga spunnin en að um geðræn vanda-
mál sé að ræða. A sama hátt og starfsmenn félags-
málastofnana tilgreindi forstöðumaður þá, sem
hann taldi að ættu fremur heima á unglingadeild en
á unglingaheimili. Rannsóknarhópurinn er því til-
kominn á tvennan hátt. Annars vegar unglingar,
sem voru það veikir, að þeir voru lagðir inn á
sjúkrahús og hins vegar unglingar, sem að mati
starfsmanna félagsmálastofnana og Unglingaheim-
ilisins eiga við geðræn vandamál að stríða og höfðu
þörf fyrir aðstoð og frekari rannsókn á vanda-
málum sínum. Hver unglingur er aðeins talinn einu
sinni, en nokkra í hópnum var að finna á skrá hjá
fleiri en einni stofnun. Á töflu I sést fjöldi unglinga
eftir stofnunum. En þegar búið var að útiloka tví-
talningu voru alls 125 unglingar í hópnum.
TAFLA II
Aldur og kyn
Aldur'1 Piltar Hlutfall Stúlkur Hlutfall Alls Hlutfall
19 ára og eldri 11,7 10,4 11,2
18 ára 15,6 14,6 15,2
17 ára 9,1 8,3 8,8
16 ára 14,3 18,8 16,0
15 ára 20,8 20,8 20,8
14 ára 16,9 18,8 17,6
13 ára 11,7 8,3 10,4
Heildarfjöldi 77 48 125
1) Miðað við árið 1974