Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Blaðsíða 42
40
um félagsleg samskipti eru fengnar bæði hjá
læknum og aðstandendum sjúklinganna. Upplýs-
ingum bar sem næst ætíð saman. Algengast var að
sjúklingarnir voru taldir rólegri en um leið fáskipt-
ari en áður. T.d. var sagt: „Hann fer reglubundið í
vinnu, en talar nú lítið við fólk og er hættur að
heimsækja okkur“ eða „hann fór áður eitthvað á
böll og bíó, en er nú hættur því, ég held samt að
honum líði ekki illa". Almennt litu læknar og að-
standendur á það sem óæskileg viðbrögð er hann
vildi einangrast og reyndu að vinna gegn því. í
viðræðum við þá 67 sjúklinga, sem beint samband
var haft við, kom hins vegar fram hjá þeim, er
hneigðust til einangrunar, að þeir voru sáttir við
breytinguna og höfðu tilhneigingu til þess að
sporna við breytingum í aðra átt. Mest bar á sílkri
tilhneigingu hjá sjúklingum er lagst höfðu áður inn
á geðsjúkrahús eða bjuggu á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu. E.t.v. eru þetta viðbrögð við erfiðleikum
þeim, er sjúklingar þessir hafa mætt í samskiptum
við aðra. í kanadískri rannsókn (12) er getið um
svipaðar niðurstöður. Ekki er unnt að draga neina
endanlega ályktun af niðurstöðum þessum. Hér er
um að ræða breytingu hjá svo fáum sjúklingum að
þær teljast ekki marktækar. Hins vegar er hugsan-
legt að saman fari batnandi geðheilsa og aukin
vinnugeta um leið og sjúklingar draga úr félags-
legum samskiptum. Ef svo er, þá má telja að þær
brjóti að nokkru í bága við hefðbundnar skoðanir.
Einn liður í meðferð við geðklofa er að halda við
félagslegum samskiptum og draga úr einangrun
sjúklinga. Rannsóknin bendir til þess að sumir
geðklofasjúklingar dragi úr árekstrum sem þeir
hafa orðið að þola í samskiptum við aðra með
félagslegri einangrun. Slík breyting á hegðun sjúkl-
inga gæti verið bæði þeim og umhverfi þeirra hag-
stæð og ýtt undir betri líðan og aukna vinnugetu.
Því er hvatt til frekari athugunar á þessu sviði.
HEIMILDIR
1. Helgason, L. Psychiatric Services and Mental Illness in
Iceland. Acta Psychiat. Scand. Suppl 268, (Munks-
gaard). Copenhagen 1977.
2. Adelstein, A.M., Downbam, D.Y., Stein, Z. &
Susser, M.W. The epidemiology of mental illness in
an English city. Soc. Psychiat 1968; 3: 47-59.
3. Helgason, T. Epidemiology of mental disorders in
Iceland. Acta Psychiat. Scand, Suppl. 173. (Munks-
gaard). Copenhagen 1964.
4. Bland, R.C. and Orn, H. 14-year outcome in early
schizophrenia. Acta Psychiat. Scand. 1978; 58: 327-
38.
5. Glossary of mental disorders and guide to their
classification. WHO. Geneva 1974.
6. Astrachan, B.M., Harrow, M., Adler, D. et al. A
checklist for the diagnosis of schizophrenia. Br. J.
Psychiatry 1972; 121; 529-39.
7. Feighner, J.P., Robins, E., Guze, S.B. et al. Diag-
nostic criteria for use in psychiatric research. Arc.
Gen. Psychiatry 1972; 26: 57-63.
8. Kay, D.W.K. and Lindelius, R. A study of
schizophrenia. Acta Psychiat. Scand. 1970; 216: 46-
50.
9. Stephens, J.H. Long term course and prognosis in
schizophrenia. Semin. Psychiat. 1970; 2: 464-85.
10. Wing, J.K. Five year outcome in early schiz-
ophrenia. Proc. Roy Soc. Med. 1965; 59: 17-8.
11. Achté. K.A. On prognosis and rehabilitation in
schizophrenia and paranoid psychoses. Acta Psy-
chiat. Scand. 1967; Suppl. 196: 1-217.
12. Cheadle, A.J.. Freeman, H.L. and Korer, J. Br. J.
Psychiat. 1978; 132: 221-7.