Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Side 56

UNNUR DIS SKAPTADOTTIR
örfá byrjendanámskeið höfðu verið í boði. Nokkrir einstaklingar bentu á
að þeir hefðu þurft að taka byrjendanámskeið tvisvar því ekki var kostur
á öðru og þeir voru skyldugir til að ná að lágmarki 150 stundum í ís-
lenskunámi vegna búsetu- og ótímabundins atvinnuleyfis. Eftir langan
og strembinn vinnudag fannst sumum þeirra erfitt að setjast niður til að
læra á námskeiði auk þess að sinna heimanámi. Þrátt fyrir styrk frá verka-
lýðsfélagi kom einnig fram að verðið væri hátt. Námsefnið fannst nokkr-
um þeirra óaðgengilegt og vont að þurfa að læra íslensku á ensku. Sér í
lagi nefndu konur frá Taílandi þetta sem mikinn annmarka því kunnátta
margra þeirra í ensku var lítil og uppbygging taílensks máls afar ólík ís-
lensku. Sumar þeirra töluðu um að þær hefðu lítið sem ekkert lært á
námskeiðunum og að þær „skildu ekkert“. Aðrir gátu notfært sér tungu-
málanámskeiðin sem fyrsta skref í að læra málið og héldu svo áfram sjálf-
ir með því að horfa á sjónvarp og lesa stjörnuspá, minningargreinar og
annað frekar auðlesið efni í dagblöðum.
Fráskilin pólsk kona sem hafði skilið börn sín eftir í Póllandi fyrstu
tvö árin eftir komuna til Islands sagði að í fyrstu hefði fátt annað komist
að en að safna peningum og undirbúa komu þeirra. Olíkt öðrum viðmæl-
endum sem komu einir sá hún fljódega að hún vildi setjast hér að því
henni fannst efnahagsleg og félagsleg staða sín sem einstæð móðir slæm
í heimabæ sínum í Póllandi. Efdr komu barnanna átti hún erfitt með að
fara að heiman á íslenskunámskeið að vinnu lokinni þar sem engir ætt-
ingjar voru til staðar í þorpinu til að hjálpa henni. Nú, nokkrum árum
síðar, er tungumálið henni þó ekki lengur fjötur um fót og hefur henni
smátt og smátt tekist að læra málið nægilega vel til að geta bjargað sér á
íslensku. Hún lýsti ánægju sinni yfir að vinnustaðurinn hefði boðið upp
á íslenskunámskeið fyrir starfsfólkið á vinnutíma. Hún tók það ítrekað
fram í samtali okkar að vinnufélagar hefðu tekið þátt í námskeiðinu af
því að þeir vildu bæta þekkingu sína á málinu til að auðvelda sér daglega
lífið en ekki aðeins til að uppfylla kröfur um tímafjölda vegna atvinnu-
og dvalarleyfis. Það sem hún kunni í íslensku, þegar viðtalið var tekið,
hafði hún meðal annars lært með því að reyna að tala við fólk með að-
stoð orðabókar og með því að horfa á sjónvarp, lesa dagblöð og með
hjálp barna sinna sem höfðu nú lokið grunnskólanum. Hún lýsti frelsinu
sem hún upplifði við að þurfa ekki lengur að biðja aðra um að tala fyrir
sig heldur gæti hún farið sjálf til yfirmanna og lækna og rætt sín persónu-
legu mál án hjálpar barnanna. Hún hafði ekki eignast íslenska vini en
54