Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Qupperneq 157

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Qupperneq 157
Á SLÓÐ HÚMANISTA Á ÍSLANDI í huga sér og minna sig á að vera tortrygginn, Cicerone tamen subinde illud Epicarmi dictum meo animo occinente. Memento diffidere. Hér er verið að skírskota til heimspekiritsins Academica Priora efrir Cicero þar sem vikið er að þeim mun sem sé á draumsýnum og veruleika og er í því sambandi vitnað í orð Epicharmusar sem taldi sig vera að dreyma að hann væri dauður.30 Svo Ktið traust bar Guðbrandur til höfuðsmanns. I lok bréfs- ins minnist Guðbrandur á deilur sem hann átti við íslenska höfðingja um aflausnir. Hann er fullur beiskju vegna sinnuleysis höfðingja í þessu máli sem biskup taldi mikilsvert siðferðismál og skýrir afstöðu þeirra með því að vitna í ljóðlínu eftir rómverska skáldið Ovidius, est piger ad poenas princeps adpremia velox, höfðinginn er latur við að refsa en fljótur að veita verðlaun.31 Með þessum bréfum sínum sannaði Guðbrandur að hann hafði það fullkomlega á valdi sínu að beita því tungumáli og stíl sem erlendum menntamönnum var tamt að nota á þessum tíma. Ekki ber að draga í efa að menntun og afstaða Guðbrands biskups hafi haft ómæld áhrif á þróun kirkju og æðri mennta á Islandi. Hann var ekki aðeins röggsamur embættismaður andlegs og veraldlegs valds í landinu heldur lét hann og flest meiri háttar mál í íslensku þjóðlífi til sín taka. Hann lyfti grettistaki í útgáfu bóka á íslensku og styrkti þar með þá virkni sem hófst af alvöru með íslenskri þýðingu Odds Gottskálkssonar á Nýja testamentinu sem út kom í Hróarskeldu árið Í540. Flest þau rit á íslensku sem prentuð voru fyrir Í600 voru trúarlegs eðlis og oftast þýdd úr latínu, dönsku eða þýsku.32 Að þeim stóðu forystumenn sið- breytingar og kirkju og tengjast margir þeirra ef ekki allir húman- ismanum að einhverju leyti, enda fór þessi þýðingarvirkni og notkun á þjóðtungu vel saman við hugmyndir og störf ýmissa þekktra húmanista bæði á Ítalíu og í Þýskalandi. Miklir húmanistar eins og Petrarca (1304-1374), Boccaccio (1313-1375), Bruni (1369-1444), Pohziano (1454-1494) og Pietro Bembo (1470-1547) lögðu allir drjúgan skerf til sköpunar ítalsks ritmáls og nefnist sá hluti húmanismans sem lýtur að þjóðtungu umanesimo volgare á ítölsku. Menn fengust einnig við að þýða Biblíuna og árið 1471 birtist á prenti í Feneyjum ítölsk þýðing Bibl- 30 Cicero, Academica Priora 51: Idemque in Epicharmo: „nam videbar somniare med ego esse mormmn “. 31 Ovidius, Ex Ponto I, 2, 121: sed piger ad poenas princeps, ad praemia velox. 32 Halldór Hermannsson, Icelandic books of the Sixteenth Century, Islandica IX, Ithaca, New York: Comell University Library, 1916. 155
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.