Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Side 88

XVI VISINDARAÐSTEFNA H
FYLGIRIT 73
í
um stökkbreytinguna (G/G)). Niðurstöðurnar sýna að samsætutíðni
p.D120G er 0,041 sem er sambærileg dönsku heilbrigðu þýði (0,039).
Ályktanir: Því má áætla að um 330 íslendingar séu með skort (G/G).
Næstu skref eru að skima fyrir p.D120G í ýmsum sjúklingaþýðum, þar á
meðal í einstaklingum með óútskýrðar sýkingar.
V 63 Áhrif kítósans og afleiða þess á virkjun og bólgusvörun
átfrumna
Steinunn Guðmundsdóttir' 4, Ólafur E. Sigurjónsson2-14, Pétur H. Petersen1-4
'Rannsóknastofu í taugalífræði, læknadeild HÍ, 2Blóðbankanum, 3tækni- og verkfræðideild HR,
4Lífvísindasetri HÍ
stg8@hí.is
Inngangur: Kítín, sem er meðal annars að finna í sýklum og ytrabyrði
hryggleysingja, ýtir undir ónæmissviðbrögð. Með því að fjarlægja
acetýlhópa af undireiningum kítfns fæst fjölsykran kítósan, eða kítósan
fásykrur (ChOS) með frekara niðurbroti. Ymsar kítósan afleiður eru not-
aðar á fjölbreyttan hátt meðal annars sem stoðefni og því mikilvægt að
þekkja lífvirkni þeirra, til dæmis hvort þær hafi áhrif á virkjun átfrumna
og bólgusvörun.
Efniviður og aðferðir: Átfrumur voru einangraðar úr mannablóði með
Ficoll-Paque og segulmögnuðum CD14 húðuðum kúlum. Frumumar
voru ræktaðar í RPMI-1640 æti með 10% mannasermi í níu daga og örv-
aðar í 24 klst. með 100 pg/mL af vel skilgreindum stuttum ChOS, kítósan,
kítósan <30 pm eða ChOS lactate. Próteinin YKL40 og Chitl voru mæld
með Western greiningu úr æti frá örvuðum frumunum ogboðefnin TNF-a
og IL-lþ mæld með ELISA. Efnaskiptabreytingar voru mældar með XTT.
Niðurstöður: Stuttu ChOS höfðu engin áhrif á efnaskipti frumnanna
né seytingu á YKL40, Chitl, TNF-a og IL-lþ. Flvorki kítósan né kítósan
< 30 pm höfðu áhrif á efnaskipti frumnanna, bæði efnin juku seytingu
á TNF-a og IL-lþ en lækkuðu YKL40 og Chitl seytingu. ChOS lactate
hafði hamlandi áhrif á efnaskipti átfrumna á styrkleikabilinu 80-120 pg/
mL en töluverð áhrif til lækkunar á YKL40 og Chitl seytingar í lægri
styrk en 80 ug/mL, jafnframt því sem það jók TNF-a og sérstaklega
IL-lþ seytingu.
Ályktanir: Ekkert efnanna hafði bein áhrif til klassískrar virkjunar át-
frumna. Kítósan og sérstaklega ChOS lactate virkjuðu bólguviðbragð
átfrumna samhliða lækkun á YKL40. YKL40 er nauðsynlegt fyrir
eð641ilega bólgusvörun í lungum músa, lækkunin á YKL40 gæti því
verið orsök bólgusvarsins. Stuttu kítósanfásykrurnar hafa ekki bein
áhrif á ónæmissvörun átfrumna sem eykur notkunarmöguleikar þeirra
til dæmis sem stoðefnis.
V 64 Faraldsfræði meðfæddra ónæmisgalla á íslandi
l’orgeir Orri Harðarson', Sigurveig Þ. Sigurðardóttir2, Ásgeir Haraldssonu, Björn
Rúnar Lúðvíksson1'2
'Læknadeild HÍ, 2rannsóknastofu í ónæmisfræði, 3Bamaspítala Hringsins
thh62@hi.is
Inngangur: Meðfæddir ónæmisgallar (MÓG) eru sjaldgæfir sjúkdómar
sem hafa víðtæk neikvæð áhrif á líf og heilsu fólks. Helstu fylgikvillar eru
tíðar sýkingar, sjálfsofnæmi og illkynja sjúkdómar. Lítið er vitað um far-
aldsfræði meðfæddra ónæmisgalla á íslandi með fáeinum undantekning-
um. Markmið rannsóknarinnar var þ ví að kanna faraldsfræðina á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturskyggn og náði til ein-
staklinga með meðfæddan ónæmisgalla á tímabilinu 1991-2010.
Upplýsingar um sjúklinga fengust frá legudeildarkerfi Landspítalans,
ónæmisfræðideild Landspítalans og meðferðarlæknum. Sjúkraskrár
voru skoðaðar og greiningar endurmetnar samkvæmt skilmerkjum
evrópsku ónæmisgallasamtakanna (ESID). Sértækur IgA skortur og
MBL skortur voru undanskildir og ástæður áunninnar ónæmisbælingar
útilokaðar.
Niðurstöður: Sextíu og fimm einstaklingar uppfylltu rannsóknar-
skilmerkin, 34 (52%) voru kvenkyns og 20 (31%) yngri en 18 ára. Fjórir
einstaklingar létust á tímabilinu vegna síns ónæmisgalla eða fylgikvilla
meðferðar og tveir fluttu til útlanda. Af 65 einstaklingum höfðu 25 (39%)
mótefnagalla, 19 (29%) galla í magnakerfi, átta (12%) átfrumugalla, 10
(15%) aðra vel skilgreinda ónæmisgalla, einn (2%) galla í meðfædda
ónæmissvarinu og tveir (3%) sjálfsbólguheilkenni (autoinflammatory
disorders). í ársbyrjun 2011 voru 59 einstaklingar á lífi með meðfædda
ónæmisgalla á Islandi (miðgildi aldurs: 31,5 ár, bil: 0-87). Áætlað algengi
meðfædds ónæmisgalla á Islandi samkvæmt skilmerkjum ESID var 18,5
á 100.000 íbúa.
Ályktanir: Þetta er fyrsta faraldsfræðirannsóknin á meðfæddum ónæm-
isgöllum á Islandi. Mótefnagallar voru algengustu meðfæddu ónæmis-
gallarnir. Algengið hér er hátt í samanburði við hliðstæðar erlendar
rannsóknir sem sýna algengi milli 2,48-12,4 á 100.000 íbúa. Breytileg
aðferðafræði við skráningu einstaklinga með meðfædda ónæmisgalla
torveldar þennan samanburð og hugsanlega auðveldar lítið samfélag
okkur fund hlutfallslega fleiri einstaklinga.
V 65 Makrófagar og eósínófílar eru aðal frumutegundirnar í
hjöðnunarfasa vakamiðlaðrar bólgu
Valgerður Tómasdóttir,'2J'*, Amór Víkingsson1, Ingibjörg Harðardóttir3, Jóna
Freysdóttir124
'Rannsóknastofu í gigtsjúkdómum og 2ónæmisfræðideild Landspítala, 3Lífefna- og
sameindalíffræðistofu og 4ónæmisfræðisviði læknadeildar HÍ
jonaf@landspitali.is
Inngangur: Hjöðnun bólgu er virkt ferli sem felur í sér flókið sam-
spil frumna og boðefna. Hjöðnun bólgu hefur mest verið skoðuð í
zymosan miðlaðri bráðabólgu. Markmiðið með rannsókninni var að
skoða hjöðnun bólgu I líkani sem líkir eftir bólgukasti i langvinnum
bólgusjúkdómum.
Efniviður og aðferðir: Kvenkyns C57BL/6J mýs voru bólusettar með
metýleruðu BSA (mBSA) og mild vakamiðluð lífhimnubólga mynduð.
Kviðarholsfrumum og -vökva var safnað á mismunandi tímapunktum.
Kviðarholsfrumur voru taldar og yfirborðssameindir á þeim skoðaðar
í frumuflæðisjá. Styrkur frumu- og flakkboða í kviðarholsvökva var
mældur með ELISA aðferð.
Niðurstöður: Við bólguáreiti hurfu staðbundnir makrófagar úr kviðar-
holinu en mónócýtar (Grl+CD115+CDllb+) komu þangað og náðu há-
marki 24 klst eftir bólgumyndun. Mónócýtarnir þroskuðust yfir í makró-
faga (F4/80+CDllb+) sem náðu hámarki 48 klst eftir bólgumyndun.
Á þeim tíma voru tvær mismunandi gerðir af makrófögum sem tjáðu
mismikið af F4/80. Makrófagar sem tjáðu mikið af F4/80 tjáðu einnig
mikið af hlutleysandi flakkboðaviðtakanum D6 og flakkboðaviðtak-
anum CCR7. Makrófagar sem tjáðu minna af F4/80 tjáðu einnig CDllc
og CD138. Eosínófílar komu inn í kviðarholið í kjölfar bólguáreitisins og
náði fjöldi þeirra hámarki 48 klst eftir bólgumyndun. Á þeim tímapunkti
höfðu eósínófílamir aukið tjáningu sína á CCR3, en minnkað tjáningu
á CDllb. Styrkur TGF-þ og hlutleysandi viðtakans sIL-6R náðu einnig
hámarki í kviðarholsvökva 48 klst. eftir bólgumyndun.
Ályktanir: Á sama tíma og bólguhemjandi/hjöðnunar sameindimar
88 LÆKNAblaðið 2013/99