Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Side 53

anna og tóku með sér vandamálin og
ágreiningsefnin, sem lögregluvaldið
í Suðurríkjunum hafði hingað til
sveipað þögninni. Það var á þessum
tímamótum sem negrarnir komust í
kynni við alla „fyrirvarana“ sem
fylgdu hinu ameríska lýðræði. Fram
að þessu höfðu þeir ímyndað sér að
Norðurríkin væru paradís, þeir dáðu
Abraham Lincoln og Republíkana og
litu á þá sem velgerðarmenn sína og
sáu í hverjum Norðurríkjamanni bar-
áttumann fyrir lausn þrælanna. Von-
brigðin sem lýðræðið í Norðurríkj-
unum olli negrunum frá Suðurríkj-
unum loga enn í brjóstum hvers ein-
asta negra, sem flutzt hefur norður.
Hin harkalegu kynni þeirra af
veruleikanum og áfallið, sem þeir
fundu að vestræn menning hafði orð-
ið fyrir í fyrri heimstyrjöldinni og
rússnesku byltingunni, sköpuðu jarð-
veginn fyrir Garvey-hreyfinguna svo-
nefndu, sem dró til sín nærri sex
milljónir áhangenda úr hópi negra
þegar flest var, og knúði bandarísku
þjóðina til þess að horfast í fyrsta
skipti í augu við þann veruleika, sem
birtist í samtakamætti negranna. Sá
veruleiki hefur aldrei með öllu liðið
henni úr minni síðan.
Eftir fyrri heimsstyrj öldina jukust
flutningar suðurríkjanegranna norð-
ur á bóginn og negrahverfin í borg-
um Norðurríkjanna stækkuðu. Árið
1931, meðan heimskreppan var í al-
gleymingi, kom Scottsboro-málið til
Bandarísk bylting II
sögunnar, en þá voru níu ungir negra-
piltar dæmdir til aftöku af dómstól-
um í Suðurríkj unum. Með þessum af-
tökum komst negravandamálið enn á
dagskrá, ekki aðeins í Bandaríkjun-
um, heldur um allan heim. En negr-
amir voru enn í varnarstöðu. Á
kreppuárunum flykktust þúsundir
negra úr sveitunum til borganna í
Norður- og Suðurríkj unum, mest
vegna vélvæðingar í landbúnaðinum.
Þar nutu þeir góðs af hinum félags-
legu umbótum Rooseveltstj ómarinn-
ar.
Á fjórða tug aldarinnar varð CIO
(Samband iðnverkamanna) til, og í
málum þess varð hliðstæð þróun
þeirri sem hinn ameríski kapítalismi
kom til leiðar í þrælastríðinu. Lin-
coln hafði þá leyst negrana úr þræl-
dómi til þess að bjarga sambandsrik-
inu. Nú var negrunum veitt innganga
í CIO til þess að kapítalistar gætu
ekki notað þá sem verkfallsbrjóta og
sundrað þannig sambandinu. Þetta
var verkalýðsfélögunum útlátalitið.
Negrar meðal iðnverkamanna voru
ekki margir, nema hjá Ford (en
verkamenn í verksmiðjum hans voru
ekki félagsbundnir) og í stáliðnaðin-
um þar sem negrarnir höfðu leyst inn-
flytjendurna af hólmi við erfiðustu
störfin. Allur fjöldi þeirra var at-
vinnulaus og lifði á styrkjum.
Við upphaf síðari heimsstyrjaldar-
innar notfærðu negrarnir í Norður-
ríkjunum sér það tækifæri sem veik-
43