Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Side 97

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Side 97
— Gamall. — Til að finna á sér þegar ætlar að rigna. — Það gamall að þú hafir haft áhyggj- ur af veðrum. — Eg hef áhyggjur af veðrum. — Það gamall að þú sért hættur að kvef- ast og hættur að fá lungnabólgu og hættur að vita hvort þú sért blautur eða þurr. — Ég held menn hafi engar áhyggjur yfirleitt eftir það. — Þær eru byrjunin." Sagan sjálf er skrifuð í ljóðrænum end- urminníngatón. Stíllinn er fremur hægur og lygn og málfarið viðkunnanlegt og stundum skemmtilega norðlenzkt, en ekki tilþrifamikið og stöku sinnum bregður fyr- ir smá hnökrum. Ég set hér eitt dæmi úr sjálfri sögunni, upphaf 5. kafla. Gott dæmi um það hvemig Indriði skrifar lýriskan stíl: „Gamli maðurinn var kominn niður á bakkann og byrjaður að snúa skömmu fyr- ir hádegi. Það hafði verið stopull þerrir í tvo daga en nú hafði létt til og sólin skein á holtið austan í hólnum og stararsundið og heyið í flekkjunum. Skáramir náðu fram á brún gróðurtorfunnar og þar sem ekki hafði sprangið úr bakkanum lágu bleik ljá- förin í hreinrökuðum bogum niður að ár- vatninu sem var tært og hægstreymt og glóði í sólskininu og það var eins og sumarið væri að byrja. Gamli maðurinn var á skyrtunni að rifja. Einar og hann höfðu slegið bakk- ann fyrir skömmu og hann hafði notað þurrkleysudagana til að raka heyið í flekki. Hafgolunnar var ekki farið að gæta þetta snemma dagsins. Hún var alltaf góður þerr- ir og það brást ekki hún kæmi í svona veðri þótt áliðið væri sumars. Vegna hennar hafði hann byrjað á syðsta flekknum og sneri görðunum gegn sól. Þomandi óhrak- ið grasið minnti hann á tíma, þegar konur gengu um engin með nakta handleggi rauða Umsagnir um bœkur af sólbruna, vettlingaðar hendur á hrífu- sköftum, mosk á sokkum og ljósa skýlu- klúta; einnig mundi hann hvella hlátra undir bólsturstöfnum og kaldan skyrhrær- ing í leirskálum og kvöldin þegar gengið var heim frá rökuðum skákum og jörðin var bleik milli sætanna og kflamir höfðu fengið augu sín að nýju. Nú var ekki á neitt að horfa nema stöku mann á litlum ljáar- blettum sem bar sig við að bjarga síðslægj- unni undan haustveðmnum.“ Indriða hefur ekki tekizt að skapa sér- lega eftirminnilegar persónur í þessari bók, nema Ólaf gatnla. Veldur þar trúlega mestu hve samtölin em óekta, en þeim virðist ein- mitt ætlað að láta persónumar túlka sjálf- ar sig. Margrét heimasæta finnst mér vera helzt til heimsvön og ákveðin í ástamálun- um af skagfirzkri blómarós frá krepputím- anum að vera. Aðalsöguhetjan Einar er nokkuð á reiki og lesandi á dálítið erfitt með að setja sig inní hugarheim hans og gerast beinn þátttakandi i athöfnum hans. Til þess kynnist maður honum ekki nógu vel. Sérstaklega er ósannfærandi sú ein- dreigna ákvörðun hans að selja jörðina og flytja burt eftir lát föður síns. Maðurinn er úngur, á jörð og bú — og konu. Ekki getur hann farið annað en í kaupstað og þá helzt til Reykjavíkur og þángað virðist hann stefna, einn, í sögulok. En þar er líka kreppa og atvinnuleysi, og varla björgulegt ólærðum aðkomumanni. Þessi skuld í kaup- félaginu, sem hann þarf alls ekki að borga getur ekki verið nægileg ástæða. Hafi höfundur ætlað sögunni að skýra nokkuð hinn margumtalaða flótta úr sveit- inni, hlýtur það að teljast alvarlegur galh að einmitt sú skýríng skuli ekki vera Ijós og sannfærandi. En þrátt fyrir allt það, sem hér hefur ver- ið sagt sögunni til lasts, skal það sagt að „Land og synir“ er vel læsileg saga og alla- vega betra verk en „79 af stöðinni", þótt 87
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.