Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Page 112

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1964, Page 112
Tímarit Máls og menningar um þessar mundir meðal yngri Hafnarstúd- enta, og óneitanlega er lýsing Þorsteins í meira lagi spaugileg, þótt ekki sé hún góð- viljuð. íslenzkir Hafnarstúdentar áttu oftast í basli, höfðu úr litlu að spila og voru kannske sjaldnast miklir fjármálamenn, en vildu þó reyna að vera menn með mönnum. Afleiðingin varð oft botnlausar skuldir og margskonar óreiða, stundum algert skip- brot. í fyrra þætti bréfanna er sögð ein slík raunasaga, en það eru bréf Torfa Eggerz til foreldra sinna og bróður og nokkur önnur bréf sem varða hann. Sú saga er ekkert eins- dæmi, en bréf Torfa birta okkur hana í öll- um sínum átakanlega einfaldleik. Þessir ís- lenzku sveitapiltar voru allt annað en auð- mjúkir, þeir neituðu að láta fátækt og erf- iða aðstöðu smækka sig, kusu jafnvel held- ur sjálfsmorð en að þola smán og Htilsvirð- ingu. Uppreisnarhugurinn í bópnum kring- um Baldvin Einarsson kemur líka fram í deilunni við Rask, þar sem lítilfjörlegt til- efni varð til að kveikja í þjóðarmetnaði ís- lenzkra Hafnarstúdenta svo að þeir gengu í berhögg við hálærðan mann og frægan eins og Rask, ekki síður en við eldri og gætnari landa sína. í síðari þætti bréfanna er brugðið upp mörgum skemmtilegum og athyglisverðum myndum úr Hfi Hafnarstúdenta á milli 1880 og 1890. Þar ber einna mest á erjum meðal Hafnar-íslendinga, sem voru næsta harð- skeyttar á þessum árum og áttu sér margvís- legar rætur. Eru þar ekki sízt fróðleg bréf þeirra Finns Jónssonar og Jóns Þorkelsson- ar, en þeir komust snemma á öndverðan meið, og greri aldrei að fullu um heilt með þeim. En í þeim bréfum sem þarna eru birt má ýmislegt finna til nánari skýringar á þeirri deilu, og þá einkum í þeim bréfum sem varða Rask-hneykslið. Sýnilegt er að Jóni Þorkelssyni hefur þótt sér freklega misboðið af þeim flokki sem Finnur fyllti, jafnvel þótzt svikinn af þeim í tryggðum, en hann var ekki sá maður að hann gleymdi mótgerðum af því tagi eða gerði minna úr en efni stóðu til. En þó að flokkadrættir Hafnarstúdenta á þessum árum væru ekki merkilegir í sjálf- um sér, þá er vafalaust að þeir drógu oft dilk á eftir sér þegar stúdentarnir eltust og sneru heim, enda drógust Reykjavíkurblöð- in oftar en einu sinni inn í deilumar, og þær fléttuðust saman við stjómmálabarátt- una á fleiri vegu en einn. Hafnarstúdentar áttu ennþá drjúg ítök í íslenzkri pólitík á þessum árum, eins og sjá má t. d. af tilraun- um þeirra til að hafa áhrif á stefnu Þjóð- ólfs, eftir að Þorleifur Jónsson hafði tekið við honum, en um það koma fram ótvíræð dæmi í þessari bók; en Þorleifur hafði áð- ur tekið þátt í félagsskap róttækari Hafnar- stúdenta. Meðal annars er gaman að sjá að Valtýr Guðmundsson hefur snemma farið að velta því fyrir sér hvemig haganlegast mætti nota blað til áróðurs í pólitískum efn- um, og er hvergi feiminn að leggja ritstjóra Þjóðólfs lífsreglur á því sviði. Bréfritarar síðara þáttarins urðu flestir þjóðkunnir menn og lifðu margir hverjir langt fram á þessa öld; þeir eru því síður en svo ókunnir mörgum sem nú lifa, en samt bæta þessi bréf ýmsum dráttum í þá mynd sem flestir munu gera sér af þeim. En auk þess em þau merkileg aldarfarslýsing á lífi þessa sérstæða hóps, Hafnarstúdent- anna áratuginn 1880—90, heimild um æsku þeirrar kynslóðar sem var fullþroska um aldamótin og setti að verulegu leyti mark sitt á íslenzkar menntir og stjómmál í upp- hafi þessarar aldar. /. B. 102
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.