Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Blaðsíða 51

Gamli-Björn
Nú hafði sú fluga fest sig í höfðinu á Birni, að Eyjólfur hefði útdeilt
Elísabetu meðulum, sem hafi gert hana óhæfa til að eiga barn. „Jú, ég held
það. Mikið er ég hræddur um það.“ Menn urðu til að ganga á Björn, hvaða
rök hann hefði fyrir þessu. Þá sagði hann söguna, sem hér fer á eftir:
„Ég skal segja þér. Það var einu sinni, að hann var sóttur til hennar
Elísabetar. Hún var veik, jú hún var mikið veik. Eyjólfur sagði, að gangur
sjúkdómsins væri þannig, að hann yrði að vaka yfir henni eina nótt til þess
að gefa henni inn við og við. Jú, hann sat yfir henni um nóttina og var
að gefa henni inn. Það var dimmt í baðstofunni. En ég sá samt, hvað fram
fór. Ég sá, hvað fram fór. Ég sé, að eignin er farin að fletta upp sænginni
hjá Elísabetu og kominn með annan fótinn upp í. En hún svaf. Þá sá ég,
hvað ógæfunni var. Nú fór ég að hasa mér í koppinn og ræskja mig. Þá
fer eignin gamla að hvá. Ég segi eins og við sjálfan mig: „Það er víst gamli
kötturinn breima.“ Þá labbar óveran ofboð sneypulega í rúmið sitt aftur.
Já, ofboð var hann sneypulegur. Jú, hann ætlaði sér það þá. En hvað eignin
gat verið bíræfin. Mikil ógn gat verið að sjá það.“
Það varð síðar lýðum ljóst, að Björn hafði ofmetið meðul Eyjólfs hómo-
pata til barneignavarna eða hann hefur gefið Elísabetu inn aðra dropa,
nóttina sem gamli kötturinn fór á kreik.
Aður en Björn byrjaði að búa, var hann vinnumaður hjá séra Þorsteini
Einarssyni á Kálfafellsstað og formaður fyrir einu skipi prests. Það hét
Litlavon. Þá hlekktist honum eitt sinn á í lendingu, svo að skipinu hvolfdi.
Enginn gat séð, að Björn bilaði kjarkinn við þetta áfall, þó að ljótt væri.
Halldór Jakobsson, bóndi í Hestgerði, orti um Björn, þegar hann var
formaður fyrir Von:
Bjöm er nefndur, Björns er son,
burðaþrekinn, slyngur,
formaður er fyrir Von,
frækinn kynmæringur.
Sumir sögðu sjómæringur.
Séra Þorsteinn var framtaksmaður. Hann gerði út þrjá menn norður á
jökla til þess að leita þar að afréttarlöndum. Til þeirrar ferðar fóru Gamli-
Björn, Jón gullsmiður og Jón Markússon, vinnumaður prests. Þeir gengu
upp á suðurbrún Vatnajökuls. Þaðan sáu þeir fjall eitt í norðri eða norð-
austri. Sýndist þeim það ekki all-langt undan og tóku stefnu þangað. Þeir
gengu lengi dags, en fjallið virtist alltaf jafn fjarlægt. Þeir höfðu með sér
17 TMM
257