Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Blaðsíða 53

Gamli-Björn
Sveinn skipti aflanum á meðan skipið var úti. Rannveig systir Sigurðar
kom með hesta í fjöru undir hluti bróður síns. Sigurður veður að henni
með skömmum og offorsi og segir alla þessa ógæfu stafa af komu hennar.
Þórður Jónsson á Kálfafelli, þá tæplega fulltíða, tók við formennsku á
skipinu í þessum róðri og hélt henni úr því. Með þeim hætti lauk völdum
Gamla-Björns á Svaninum.
Eftir þessa niðurlægingu fékkst Björn lítið við formennsku, fyrr en á efri
árum. Þá var smíðað skip í Borgarhöfn. Smiðirnir voru Sigurbjörn, sonur
Gamla-Bj örns, og Lárus Gíslason á Vagnsstöðum í Borgarhöfn. Skipið var
skírt Lára, í höfuðið á Lárusi. Þetta féll Birni ekki vel í geð, fannst sonur
sinn hafður út undan í nafngiftinni og vildi að skipið héti Sigurlára. Af
því varð samt ekki. Þá var Sigurbjörn farinn að búa og Björn kominn
í hornið hjá honum.
Nú var Gamli-Björn dubbaður upp í formann á Láru. En svo fór um
formennsku þá, að skipinu hvolfdi undir honum í lendingu, og í annað sinn
kæfði milli lands og sjávar. Manntjón varð samt ekkert.
Þá tók við formannsverkunum Jóhann Magnússon, hniginn að aldri. Hann
var Rangæingur að uppruna, af Torfaætt. Það þótti Birni niðurlægjandi
umskipti fyrir formannsferil sinn. En hann fékk fljótlega raunabót. Láru
hvolfdi undir Jóhanni í lendingu og brotnaði svo illa, að hún fór ekki á
sjó framar. Skipshöfnin komst þó lífs af.
Björn var skrautgjarn að upplagi. Hann hafði yndi af fallegum fötum.
Honum þótti gaman, þó að ekki væri meira, en að hafa mislitan klút um
hálsinn. Hann gilti einu, hvernig litirnir á klútnum voru samansettir, en
fannst fegurst, að sem mest bæri á þeim. Þegar hann hafði fallegan klút,
lét hann endana vera utan á jakkanum og ýmist lafa niður á bringu eða
liggja út á axlirnar og gaut þá augunum við og við til hliða til þess að sjá,
hvernig endarnir skörtuðu á öxlunum. Líka hafði hann þann sið að brjóta
klútinn í þríhyrnu og lét hyrnuna breiða sig niður á herðar. Þann klútburð
tíðkaði enginn í Suðursveit annar en Gamli-Björn, en hann mun hafa tekið
þetta eftir Lransmönnum. Eg man eftir frönskum skipstjóra — Björn myndi
hafa sagt kapteini — sem hafði hálsklútinn svona.
Björn kunni ákaflega vel við sig í síðri kápu. En það mun sjaldan hafa
borið við, að hann hefði efni á að eignast nýja kápu. En stundum komst
hann yfir uppgj afatötur og fannst þá dýrð sín mikil. Strauk hann þá stund-
um niður ermarnar og tók um kápubarmana og hryllti sig og sagði: „Það
er ógn gaman að eiga svona eitthvað utan yfir sig.“ Einnig þótti honum
259