Tímarit Máls og menningar - 01.06.1991, Blaðsíða 11

eiginlega eins og Álfgrími í Brekkukots-
annál þegar hann varð vitni að hörðum
deilum um rakarafrumvarpið í Gútempl-
arahúsinu, en:
Rakarafrumvarpið hafði leingi verið
mjög viðkvæmt mál í bænum. Um það
var deilt hvort leyfa skyldi rakarastofur
yfirleitt, og ef svo yrði gert, hverjum
takmörkunum skyldu þær þá háðar. Átti
að þolast í bæarfélaginu að rakarastofum
væri lokið upp á mornana klukkan sex
eða sjö og síðan haldið áfram að raka
fólk þángaðtil um miðnætti? Eða átti að
finna einhverja hæfilega upplúkningar-
stund í kringum dagmál og ákveða síðan
með reglugerð einhverjar skynsamlegar
hættur að kvöldi? (Bls. 223).
Að öllu Brekkukotsgamni slepptu held ég
að þrátt fyrir allt hafi fljótlega orðið til
almenn þverpólitísk tilfinning fyrir því að
finna þessu skýjavarpi viðunandi farveg og
ekki yrði unað við bráðabirgðafyrirkomu-
lag fyrstu daganna þar sem sjónvarpssjúk-
lingar reikuðu svefnlausir um stofur sínar
og muldruðu hósanna, halelúja, ég sé, ó ég
sé enn enn skýja fréttir, sé enn enn og aftur
skýjaðar fréttir af sködduðum flaugum sem
föðurlandsflaugar hittu á flugi, já ég sé enn
enn og aftur og svo aftur og aftur ad in-
finitum allt til enda veraldarinnar á skján-
um; en í fyrsta skipti getur mannkynið
upplifað heimsslitahrollinn í beinni útsend-
ingu.
Mig langar til þess að fletta upp fjöl-
mörgum spilum í viðbót en tímans vegna
læt ég nægja ein þrjú, fjögur í snatri.
í fyrsta lagi: Til frekari áréttingar á því
sem ég var að minnast á varðandi fortíðar-
grundvöll íslenskrar menningar: íslensk
menning hefur að stofni til alltaf verið
menntuð menning og ekki neins konar folk-
lór; en mér hefur virst það afar algengur
misskilningur hjá útlendingum. (Auðvitað
er folklór grein af þessum stofni — en ekki
kjaminn). Þetta er staðreynd með íslenska
menningu á gullöldinni og nú á dögum má
sjá þetta í þeirri staðreynd að íslenskir
menntamenn afla sér menntunar og reynslu
um allan heim í bestu menntastofnunum og
ótrúlega stórt hlutfall skilar sér heim aftur.
Ef menn vilja auðvelda formúlu að eyð-
ingu íslenskrar menningar, held ég að það
sé að rjúfa þessa hreyfingu sem ég minntist
á: útþrá-heimþrá.
Varðandi Evrópubandalagið er það til
dæmis mjög mikilsvert atriði, hvað sem
öðm líður og hvemig sem allt veltist, að
íslenskir stúdentar eigi þess kost að nema
við evrópska háskóla sem endranær. Það er
lífsspursmál.
Annað umhugsunarefni: þjóðernisstefn-
an. Um þessar mundir er um fátt meira talað
en þjóðernisstefnu í gjörvallri Evrópu og
eðlilega eru menn hræddir. Er allt að fara í
gang aftur?
Varðandi þjóðemisstefnu vopnlausrar
smáþjóðar er það að segja að hún er okkur
Varðandi Evrópubandalagið
er það til dœmis mjög
mikilsvert atriði, hvað sem
öðru líður og hvernig sem
allt veltist, að íslenskir
stúdentar eigi þess kost að
nema við evrópska háskóla
sem endranær. Það er
lífsspursmál.
TMM 1991:2
9