Tímarit Máls og menningar - 01.06.1991, Side 14

sem lengst og bezt, minningar mannsins og
landsins, þar sem fólkið á fólginn stóran
hluta af sjálfsmynd sinni, og að minnsta
kosti einn mikilvægasta lykilinn að því að
skilja sjálft sig.
Þannig eiga samleið til frambúðar land,
fólk og þjóðtunga.
í umræðum um þetta á hvorki við önugt
skeytingarleysi né hitasóttarkenndur reig-
ingur.
Orð ein og sér segja ekki mikið um tungu-
tak. Meiru varðar hitt, hvemig og á hvaða
forsendum þau ganga í samband hvert við
annað — nokkumveginn eins og gerist í
hinni lifandi náttúru innbyrðis, ef allt er
með felldu. Eins og náttúran guðsgræn, og
allt sem umhverfls okkur hrærist, erum við
„blað af geysifomum meiði með rætur
teygðar til djúpa“. Jörðin er „gömul að ald-
artali og máttug í eðli“, segir Snorri, og það
er mannsandinn einnig. Ég get ekki að því
gert að mér finnst öll mannleg sköpun vera
háð því að menn játi — og starfi í samræmi
við það — að þeir eru óaðskiljanlegur hluti
lífheildarinnar, þar sem þeir em að byggja
brýr sínar, milli orða og hugtaka, milli tíma-
skeiða, milli manna—og útvíkka merking-
ar ýmislega á listarinnar og lífsins vísu.
Þannig leika þeir bræður, tími og hugur, á
ósýnilegan, ævafornan streng, sem þó er
sínýr í höndum þeirra sem snerta hann af
alúð og án fordóma. „Mærðar timbur / máli
laufgað": það er verið að tala um skáldskap,
en orðin merkja öðrum þræði byggingar-
efni, kannski ekki beint mótatimbur, en tré,
sótt á skóga, þar sem skelfingin býr og
nóttin, gróðurinn og gleðin og bölva bætur.
Og þar þýtur líka rödd hins eilífa, sem aldrei
verður „endurbætt í hreinskrift“.
Kærar þakkir.
Þakkarávarp flutt við afhendingu Stílverðlauna
Þórbergs Þórðarsonar 16. mars 1991.
Ljósmynd: Gunnar V. Andrésson.
12
TMM 1991:2