Tímarit Máls og menningar - 01.06.1991, Síða 37

yfirbragð hins tæra einfaldleika og virðist
renna af sjálfu sér þegar lesið er — það er í
rauninni erfiðast að gera.
Menn varpa því stundum fram að nú sé
tími rímsins að koma aftur. Hefurðu trú á
því?
Ég veit svosem ekki hvort það er eitthvað
sem er að gerast nákvæmlega á þessari
stundu. En það hefur aldrei hvarflað að mér
að rím og stuðlar mundu hverfa að fullu og
öllu úr íslenskri ljóðlist. Ég held að reynslan
sé sú að þetta muni vera hlutir sem komi og
fari og muni blandast á allan hugsanlegan
hátt. Sum skáld, eins og t.d. Þorsteinn frá
Hamri og Hannes Pétursson, hafa eins og
allir vita aldrei hætt að nota stuðla í kvæð-
um sínum, og ég held að í nokkum veginn
öllum þeirra ljóðum megi skynja nærvem
stuðlanna. Mörg þeirra ljóð eru háttbundin
og Þorsteinn hefur kannski aukið það held-
ur en hitt á síðustu árum.
Þaö þjóölega
Þjóðlegir þœttir af ýmsu tagi hafa verið
áberandi í ýmsum verka þinna. Hvers
vegna?
Þetta svokallaða þjóðlega í mínum verk-
um — það má alveg kalla það því nafni ef
menn vilja. En ég get ekki litið á það sem
eitthvert element sem ég hafi fundið vís-
vitandi eftir einhverjum leiðum — „Hvað á
ég að hafa fyrir mitt trix?“ Það er ekki eins
og maður hafi verið að leita að lausu sæti,
að kjördæmi sem væri líklegt að maður
kæmist á þing í. Þetta tengist ef til vill að
einhverju leyti mínu uppeldi; já, það er rétt
líka, grúskhneigðin er fyrir hendi í mér.
Svo notaðirðu rím.
Já, en ég hef aldrei skilið af hverju það
þótti svona merkilegt að ég skyldi ríma
kvæðin í fyrstu ljóðabókinni. Fyrir mig á
þeim tíma var ekkert eðlilegra, því mér
fannst þetta svo miklu auðveldara. Auk
þess var það ekki bara ég, því þama var
kominn fram t.d. Megas, hann var búinn að
gefa út sínar fyrstu fjölrituðu bækur — þar
á meðal eina sem kom út á jólunum 1968
og ég eignaðist 17. júní 1969, og hún hafði
mikil áhrif á mig. Hann var ekki búinn að
gefa út plötu svo að maður leit fyrst og
fremst á hann sem ljóðskáld. Þar er allt
rímað og stuðlað. Og var reyndar að skrifa
eins og ég um ýmsar hetjur íslandssög-
unnar, það var eins konar grínaktug, kann-
ski stundum dálítið ósvífin endurritun ekki
bara á íslenskum minnum heldur líka
þekktum ævintýrum. Og tók fyrir persónur
eins og Ingólf Amarson, Jón Sigurðsson,
Jónas Hallgrímsson, Snorra Sturluson og
Sæmund fróða. Svo var Böðvar Guð-
mundsson að yrkja háttbundið á þessum
tíma, svo annað dæmi sé tekið.
Þú telur semsagt að menn hafi verið of
fljótirásér að afskrifa rímið þegar módern-
isminn kom.
Sumum þóttu þessi bundnu kvæði kann-
ski sérstök af því að þeir sáu ekkert nema
óháttbundin, módernísk ljóð. Þeir gerðu
þessi algengu mistök, að halda að þótt
stefna sé byltingarkennd og sett fram til að
rífa niður það staðnaða og ónothæfa, þá sé
þar kominn endirinn á alheiminum, að það
sé búið að finna aðferðina.
Það að yrkja ljóð sem ekki er á bundnum
hætti — innan þeirra vinnubragða geta tíðk-
ast milljón stefnur sem ekkert eiga skylt
nema fjarveru einhverra brageinkenna.
En svo yrkirðu líka óbundið, einkum í
Yddi og nú Hinni háfleygu moldvörpu.
Já, mér fínnst ekkert eðlilegra en sami
maðurinn iðki hvort tveggja, að yrkja bund-
TMM 1991:2
35