Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Page 101

(Brísingamen?). Það er eitthvað rotið og hroll-
vekjukennt við þennan dverg. Hann tælir til sín
saklausar ungmeyjar og drekkur blóð þeirra til
að halda sér ungum og ferskum. Hann reynir að
lokka ljóðmælandann til sín en hún lætur ekki
gabbast. Hún vill ekki láta breyta sér í rós. Ekki
láta gera úr sér mynd. Til þess fór hún ekki í
þessa ferð. Hún selur ekki ást sína (lífsvökva
sinn) eins og Freyja gerði til að komast yfir
Brísingamen.
Næst fer hún um sléttuna löngu. Og þá er hún
nakin, hvergi er fíkjublað í nánd. Hér er greini-
lega vísað til sköpunarsögunnar. Hér hverfist
allt um allt. Hér iðar allt af lífi. Hún upplifir
þjáninguna, sér dauðann í sinni hryllilegustu
mynd. Veðurbarin börn og maður verða úti á
snjóþungri heiði og æpandi konur sviptar tung-
unni (möguleikanum til að tjá sig) og brjóstun-
um (kvenleikanum) kasta sér lifandi á bál.
Hún endar svo á „köflóttu“ einstigi orðanna.
Svartir hamrar hvelfast þar um kring og orðin
eru augnaperlur, sem varpa ljósi á fyrsta kafl-
ann. Sá kafli varpar ljósi á þann næsta og þannig
gengur það frá kafla til kafla. Konuna hefur
dreymt um að skapa orð og nú fær hún loks
aðgang að hinum hulda heimi orðanna „Nú
gefst mér / sá kraftur / að skoða öll orðin / glitrið
og endurkastið“. Þama er sannarlega gott að
villast en þetta er þó ekki hennar heimur frekar
en heimur hinna vegvilltu kvenna. Konan veit
að hún hefur verið þarna áður og að merking
orðanna mun alltaf fylgja henni. En þrátt fyrir
að orðin logi og glampi í lófa hennar þá gerir
hún sér grein fyrir að þau eru ekki hennar eign.
Það væri sjálfsblekking að reyna að sannfæra
sig um að hún heyrði til þessum heimi. Henni
ber ekki að vera hér.
Eg þekki stíginn
ég sé það núna
dagsljósi líkast
að ég hef verið hér áður
verið hér oft
og þó aldrei
samt var hér ömggt
að ganga
þótt orðin væru ekki mín
merkingin ekki
(...)
ég veit að ég villtist
veit að ég villist ekki ffamar
mér ber að víkja af vegi (...)
Hér em einungis ungir ernir með orður og bæk-
ur í hverri kló. Þetta eru konungar loftsins.
Karlpersónur sem em bornar til frelsis. Þeir
þurfa ekki að gegna skyldum hversdagsins.
Konan hefur hinsvegar skyldum að gegna.
Heima bíða hennar böm og elskhugi. Hún hefur
dvalið um stund í heimi ástar og orða. Henni
finnst þó greinilega að sá heimur sé ekki verð-
ugur allra þeirra fóma sem hann krefst því hún
hverfur til baka inn í kunnuglega vökuna.
Hvað fæst svo með þessu ferðalagi? í fljótu
bragði virðist sem hún hafi sætt sig við hlutverk
sitt. Hún hamrar nú steðjann og leitar einskis
framar. Eða hvað? Olgar ekki efinn undir niðri?
Er ekki niðurstaðan sú að turn efans verði aldrei
umflúinn?
„Ég er önnur en þó enn sú sama . . .“
Ljóðabálkur Vigdísar Grímsdóttur minnir á
fljót sem vex og dvínar en heldur þó áfram að
streyma endalaust. Textinn er aldrei samur. Að
lenda inni í þessum dísarseið er eins og að
villast um einstigi geislandi orða, sem tilheyra
manni ekki en láta þó engan ósnortinn.
Það er helst út á bálkinn að setja hvað hann
virðist vera óvenju háður stemmningu þess sem
les. Maður verður að nema röddina sem hljómar
í honum. Annars er ferðin til einskis farin.
Seiðnum er lokið. Eða hefst hann kannski um
leið aftur? Röddin hljóðnar aldrei. Hún heldur
áfram að kalla til ásta, til lífs, til ljóðsins. Og í
þetta sinn er það ég sem nem hana. „Enn heyri
ég rödd þeirrar / hvítklæddu. / Hún er ákall til
mín. / Eg hlusta (...)“.
Álfrún G. Guðrúnardóttir
TMM 1992:2
99