Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 111

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 111
enda svo á að flækja lesandann kyrfilega eins og flugu sem kóngulóin, vefarinn Sjón gæðir sér á. Engill, pípuhattur og jarðarber er nær- tækasta dæmið þar sem ógerlegt er að gera upp við sig hvort um hliðarverkun er að ræða milli þeirra tveggja heima sem birtast í bókinni, eða hvort hún gangi í hring eða bara beint áfram, eða bara eitthvað. Skýin eru þó fyrst og fremst ljóðabók en ekki skáldsaga (!), ljóðabók með sterkum heildar- svip sem veldur því að ljóðin brjótast út úr þeim innhverfa „lokaða“ heimi sem ljóð tilheyra oft, þéttar vísanir milli ljóða með hjálp titla og mynda skapa ákveðna veruleikatilfinningu, heimsmynd, eða kannski helst heimssýn, því Sjón byggir mikið á sýninni, augunum. I stað þematískra tenginga eru myndrænar tengingar, ljóðin myndhverfast hvert inn í annað, þó sömu þemu komi upp aftur og aftur eru það myndirnar sem tengja ljóðin saman fyrst, síðan er þemað spunnið áfram. Fölgrænn himinn Ljóðasafnið Drengurinn með röntgenaugun ávann Sjóni titilinn neðansjávarskáld. í Stálnótt kom Johnny Triumph á fullri ferð upp á yfír- borðið og Engillinn bar hann upp til himna. Hafið gleymist Sjóni þó aldrei, og það sem hann man um skýin er að þau voru neðansjávar líka. Ljóðið „(maður)(lifandi!)“ (25) er neðansjáv- armynd þar sem ljóðmælandi liggur á hafsbotni í skugga vatnsins „í skugga einhvers/sem varp- ar ekki skugga“, sýnin er skert „annað augað er sokkið". Hákarl syndir um andlit mannsins og „gráðugt hádegið/eltir hann inn í höfuðið“, snöggvast bregður þarna fyrir mynd af eyðingu líks í vatni. En hér er ekkert lík, maðurinn er lifandi og hann vex „ég vex ég vex“ og bráðum rís hann upp og teygir höndina „að húsi í hjarta borgarinnar", opnar þakgluggann og hlustar á „vatnið sem gutlar“. Mörk sjávar og sveita rofna þarna og renna saman, skugginn skugga- lausi gæti allt eins verið himinninn, hádegið fylgir sólinni sem er jú á himninum, borgin er himinsjávarborg og þar svamla jafnt hákarlar og hádegi. “(ég vex)(ég vex)“ (15) er reyndar titill á ljóði framar í bókinni þar sem einnig á sér stað hin fjörugasta blöndun. Enn virðist myndin neðan- sjávar, allavega er vísun titilsins sú, en hér er á ferðinni stórkost(u)leg speglun í randaflugu; sem er „suðandi/á fölgrænum himni“. Fölgræni himinninn er hafið, en hlutir speglast ekki ofaní því, á yfirborði þess, heldur uppúr því, gegnum yfirborið yfir á maga randaflugunnar sem sveimar suðandi um með reipisstiga í fartesk- inu. Neðansjávar er torg og lampar þess festast á fætur og fálmara flugunnar, og kaffihúsin við torgið speglast á hvolfi á kviði hennar. Svona lítur ljóðið út án mín: (ég vex) suðandi á fölgrænum himni yfir torgi milli sólseturs og kvölds með lampa á fálmurum og fótum og uppljómuð kaffihús á hvolfi eftir röndóttum kviðnum [. .. ] Síðan lifnar kyrrstæð myndin, og ljóðmælandi stígur fram og út úr ljóðinu: [. . . ] með stiga úr reipi sem flugumenn köstuðu niður á torgið ljósormar vörðuðu leiðina upp einn við hvert þrep og ég fór (ég vex) Ljóðmælandi rís upp og vex út úr myndinni sem er smækkuð niður á líkama einnar býflugu. Myndin sýnir mörk hafs, himins og lands skarast, tímasetningin er „milli sólseturs og kvölds“ og er því líka mörk. Ljóðmælandi fer svo út fyrir mörkin, eða eiginlega upp úr þeim, upp fyrir þau. TMM 1992:2 109
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.