Gripla - 20.12.2007, Blaðsíða 81

AM 561 4TO OG LJÓSVETNINGA SAGA 79
þeim hefur varla verið meira en 1500 orð (í mesta lagi um 1600) en í C-
gerðinni eru á þessum kafla 1850 orð.24 Af þessum 106 línum hafa um 40 línur
farið undir síðari hluta 4. kafla, þ.e.a.s. ef gert er ráð fyrir að hann hafi verið
svipaður í gerðunum tveimur og þá er eftir pláss fyrir um 66 línur en texti C-
gerðar (fyrri hluti 13. kafla) myndi ná yfir 90 línur í AM 561 4to. Það getur
ekki talist líklegt að þarna hafi verið 10 blaða kver eins og Guðmundur Þor-
láksson (Ljósv. 1880:xxii) telur í útgáfu sinni. Hann gerði samt ekki ráð fyrir
því að þættirnir þrír hefðu verið í handritinu.25 Guðbrandur Vigfússon er einn-
ig þeirrar skoðunar að það vanti aðeins tvö blöð í þessa eyðu (sjá Origines:
348).
3.4 Hinar eyðurnar í Ljósvetninga sögu
Í þessu sama kveri (32.–37. bl) er bl. 37v skafið eins og áður hefur komið fram
en það er aftasta blaðsíða kversins. Aftast í handritinu eru svo fjögur blöð
(38.–41. bl.) eða tvö tvinn með samfelldan texta, svo að ljóst er að það vantar
framan og aftan á kverið. Miðað við framvindu sögunnar er líklegra að aðeins
vanti eitt blað á eftir uppsköfnu síðunni (37v) og þar af leiðandi að það vanti
aðeins þrjár síður þar sem nú er eyða. Í C-gerðinni eru aðeins um 650 orð í
þessari eyðu sem myndi ná yfir um 45 línur í AM 561 4to, sem er aðeins um
ein og hálf bls. Í þessari eyðu gætu hafa verið 83 línur svo að greinilegt er að
texti A- og C-gerðar hefur verið mjög frábrugðinn á þessum stað. Nú er það
hins vegar þannig að röð efnisþátta er ekki sú sama í 13.–18. kafla í gerðunum
tveimur og þar sem C-gerð hefur víða verið lengri framan við þessa eyðu er
ekki ólíklegt að dæmið hafi snúist við þarna. Samt er of mikið að gera ráð fyrir
því að í þessa eyðu vanti 5 bls. (bl. 37v + tvö bl.) því að þá myndi vanta u.þ.b.
139 línur eða um 2000 orð en í C-gerðinni eru um 650 orð á þessum stað eins
og áður sagði. Slíkur reginmunur virðist ekki vera á gerðunum. Líklegast er
því að í þessa eyðu vanti aðeins þrjár bls., þ.e. aðeins eitt blað hafi týnst.
Þetta leiðir hins vegar af sér að þá vantar aðeins eitt blað aftast í handritið
og að aftasta kverið hafi aldrei verið meira en 6 blaða kver.26 Ef sú er raunin er
24 Hér eru talin orð í síðari hluta 4. kafla og framan til í 13. kafla, en ekki í 5.–12. kafla
(þáttunum þremur).
25 E.t.v. á Guðmundur við blaðsíður en ekki blöð og stendur þá allt heima að hann geri ráð fyrir
að það vanti fjórar blaðsíður, þ.e. tvö blöð. Björn Magnússon Ólsen áttaði sig á þessum mis-
reikningi Guðmundar en gerði samt ráð fyrir að þrjú blöð vantaði í handritið á þessum stað
þótt þættirnir hefðu aldrei verið í því (1880–81:267).
26 Alkunna er að kver aftast í handriti geta haft færri blöð en 8 til að fá ekki of margar auðar
síður ef þannig stendur á textalokum.