Skírnir - 01.04.1994, Page 184

178
FRIÐRIK ÞÓRÐARSON
SKÍRNIR
astur því sem ætla má að verið hafi meðan tungur þessar voru enn
mælt mál. Varla verður þó hjá því komist að framburðarvenjur
dragi dám af tungutaki þeirra sem þeim beita; sú er t. a. m.
reynsla mín að erfitt sé sumum norrænum mönnum að temja sér
fernskonar framburð lokhljóðanna í sanskrít eða greina á milli
þrennskonar raddlausra 5-hljóða. Vandkvæðalaus er þó ekki þessi
skólaframburður málfræðinga (og mætti kalla kreólskt mál). Hér
eins og ellegar verður að setja skorar í veruleikann sem stundum
samrýmast illa sannleiksást vísindanna og nákvæmni. Grísk tunga
á sér langa sögu, og hefur aldrei staðið í stað frekar en önnur
tungumál; textarnir eru frá ýmsum tímum; mállýskur voru í
fornöld allmjög frábrugðnar hver annarri, og á það einkum og sér
í lagi við hljóðfræðina. Guðspjallamennirnir hefðu trauðlega
skilið mælt mál þeirra skálda er settu saman Hómerskviður. Guð
hjálpi Papandreú ef honum vildi sú ógæfa til að rekast á þau Hel-
enu og Odysseif í eilífðinni; og ekki yrði glundroði tungnanna
minni ef Páll postuli bættist í hópinn. Nú á tímum skilja grískir
sveitamenn ekki Biflíuna, og reyndar hvorki sóknarprestar né
barnakennarar heldur. Framburður grískra samtíðarmanna Reuch-
lins og annarra frumherja húmanismans er og allólíkur því sem
nú gerist á Grikklandi. Og hvernig á að lesa tólftu aldar riddara-
sögu frá Kappadósíu: með „erasmíönskum" skólaframburði eða
nýgrískum bókarmálsframburði? I þessum efnum verða aldrei
veitt fullkomin svör, og í raun réttri þarfleysa að leita þeirra
svara.
Þar sem vísað er í Hómersþýðingar Sveinbjarnar Egilssonar, er átt við loka-
þýðingar eins og þær eru prentaðar í útgáfu Kristins Ármannssonar og Jóns
Gíslasonar (1948-9), nema annars sé getið. Um gerðir þýðinganna vísa ég í
bók Finnboga Guðmundssonar.