Skírnir - 01.04.1999, Síða 115

SKÍRNIR
109
JÓN
Ég hef þýtt þessi orð á ýmsan hátt, allt eftir samhengi, en stundum er
gott að hafa í huga þessi mismunandi blæbrigði orðanna og sérstaklega
hvernig Platon nýtir sér þau.
3. épy.evevs' (hermeneus)
Þetta orð þýðir túlkur eða túlkandi. Sumir þýðendur á Jóni hafa ekki
viljað þýða hermeneus sem túlkanda þegar það er notað yfir kvæðaþuli,
vegna þess að kvæðaþulir hafi ekki verið túlkendur, heldur einungis
upplesarar. Þetta held ég að sé rangt. Kvæðaþulir voru vissulega túlkend-
ur, þó að þeir hafi kannski ekki verið bókmenntafræðingar. Þeir voru
túlkendur á þann hátt að þeir lásu upp kvæði með tilþrifum og tilfinn-
ingu, rétt eins og leikarar. Það sem Platon segir um kvæðaþulina, og sér-
staklega á s. 89 („Því enginn getur orðið góður kvæðaþulur ef hann
skilur ekki það sem skáldið hefur sagt“, o.áfr.) er góður vitnisburður um
að hann átti við túlkendur í þessum skilningi orðsins.
Aftur á móti hefur gríska orðið verið víðtækara og ekki haft hinn
upphafna blæ sem það hefur kannski fengið á sig í íslenskunni. Við töl-
um til dæmis ekki um túlkun einhvers á Gamla Nóa, nema þá í gríni.
Grikkir hefðu þó líklega allt eins talað um túlkun á Gamla Nóa eins og
túlkun á Medeu.
4. "Icjv (Ion)
Nafnið Ion, hef ég ákveðið að þýða sem Jón. Orðið Jónía og jónískur
eru dregin af’Icúv og þar er "tw þýtt sem jó- á íslensku. Við eigum gott og
gilt íslenskt nafn, Jón, og þess vegna er tilvalið að nota það.