Skírnir - 01.04.1999, Síða 241

SKÍRNIR
FIMM HUNDRUÐ PEYSUR
235
hvarfpunkta. Samband listar við stærðfræði, sem tákns óskeikulleika eða
algildrar þekkingar, er þó ekki það sem listamaðurinn er að fiska eftir, til
að mynda notar Ráðhildur ekki tölur eða útreikninga í verkum sínum.
Skírskotunin til náttúruvísinda er aðeins táknræn, þar sem vísindin gegna
hlutverki eins konar efnahvata sem fæða af sér hugmynd, eru grunnur til
að skálda út frá. „Verk mín snúast um hugsanaflæði sem ég set í ákveðið
form sem síðan skilar sér til viðtakanda“, segir Ráðhildur.
Raunar minna slík orð á hugmyndir súrrealista og ýmissa annarra
listamanna fyrr á öldinni sem vísuðu tíðum til innri hugarheima og
ósjálfráðrar sköpunar.
Gegnsær veruleiki
Grundvallarhugsun verka Ráðhildar byggir á því að „geómetrískur veru-
leiki er að miklu leyti ósýnilegur eða öllu heldur gegnsær veruleiki“.
Lykkjuhreyfingar plánetna, svo tekið sé dæmi um sérlegt áhugasvið
myndlistarmannsins, sýna huglægar eða ímyndaðar línur.
„I rauninni gerist þetta ekki svona, heldur framkallast svokallaðar
lykkjur vegna misgengis jarðar við plánetur. Því er um að ræða huglægar
lykkjur“, segir Ráðhildur. Geómetrískar teikningar snúast með sama
hætti um huglægar, tilbúnar línur sem eru þó „engu minni raunveruleiki
fyrir bragðið". Því má segja að Ráðhildur leiki sér innan lokaðs kerfis
sem er sambærilegt við veruleika listarinnar, þ.e. hverfist um ímyndaðan,
tilbúinn veruleika eða „raunverulegan óraunveruleika".
Geómetrían er að því leyti sambærileg við myndlistina að um alþjóð-
legt táknmál er að ræða. Verkið berst óvart á milli manna, á tilfallandi,
ólistrænan máta (fólkið miðlar hugsun verksins á sinn hátt með því að
ganga um í flíkunum). Þannig er verkið hluti af umhverfinu eins og hinn
ósýnilegi veruleiki geómetríunnar.
Tengingin við náttúruvísindi er líka áhugaverð fyrir það að vísindin
leita algildra lögmála en fagurfræði verka Ráðhildar gerir hins vegar ráð
fyrir hendingunni og hinu ófyrirsjáanlega í ferli sköpunarinnar, ekki
ósvipað og dadaistar forðum. Á það ekki hvað síst við um þann hluta
verksins er rúmar „framhaldslíf" þess og viðtökur.
Ein af viðbótarvíddum myndlistar á 20. öld er tvímælalaust þáttur
áhorfanda sem hluti af hugmyndafræði verks. í fataverkum Ráðhildar er
áhorfandi (viðtakandi/þátttakandi) breytileg, hreyfanleg stærð. Með öðr-
um orðum þá er merking verks ekki staðbundin og ekki skilyrt eingöngu
af höfundi þess, heldur er gert ráð fyrir því að þátttakandi gefi verkinu
stefnu og inntak. Og það sem meira er, verkin sjálf eru ekki kyrrstæð og
áfangastaðir þeirra ekki nema að hluta til fyrirsjáanlegir.
Vísi að hinu opna rými verka og afstæði sjónarhorns áhorfanda er að
finna í málverkum Ráðhildar frá síðasta áratug, sem gagnrýnendur köll-