Skagfirðingabók - 01.01.1970, Side 38

SKAGFIRÐINGABÓK
stóli, get ég verið fáorður. Af gögnum má ráða, að hann hefur rækt
starf sitt af alúð og trúmennsku. Mesta framkvæmd hans á biskups-
stóli var sú, að hann lét reisa skólahús í Skálholti, sem stóð þar (auð-
vitað með nokkrum aðgerðum), unz skólinn var fluttur þaðan. Húsið
lét biskup „tilhöggva" í Noregi og flytja svo í Skálholt.
Ólafur biskup sat ekki lengi á biskupsstóli. Hann lézt eftir stutta
legu heima í Skálholti 2. janúar 1753.
Ekki get ég stillt mig um að taka hér upp orðrétta lýsingu á Ólafi
biskupi eftir Pétur biskup Pétursson. Segist hann styðjast við lýsingu
eftir íslenzku annálshandriti í Háskólabókhlöðu í Höfn, en vísar svo
skillaust til þess, að það verður ekki fundið:
„Lærdómur hans og gáfur voru í meðallagi, og almennt var hann
ekki talinn jafnoki margra hinna fyrri biskupa. Sumir klerkar gerðu
honum ekki hátt undir höfði, en aðrir gátu ekki annað en borið mikla
virðingu fyrir hógværð hans, ráðvendni, góðgirni og kostgæfni um em-
bætti sitt. Friðar gætti hann við alla. í dagfari var hann ljúfur og góð-
látur, tryggur vinum sínum og sást ekki fyrir um greiðvikni. Búmaður
var hann ekki mikill, enda óauðugur. Hár var hann vexti og grannur,
smáfelldur í andliti og sámleitur".
Nú var Margrét biskupsfrú orðin ekkja — og vafalaust lítt vön
fjárreiðum. Tók þá við ráðsmennsku á staðnum Jón bóndi í Njarðvík,
bróðir Ólafs biskups. Talið var, að stjórnsemi hans hafi verið miður
góð. Hann var skuldugur konungi um jarðarafgjald. Hafði biskup
gengið í ábyrgð fyrir þeirri skuld, og gekk í þófi með lúkningu. Lauk
Jón þeirri greiðslu ekki fyrr en hann var kominn í Skálholt. Var grun-
ur á, að hann hefði notað til þess fé biskupsstólsins. Sat frú Margrét á
staðnum og bar ábyrgð á fjárreiðum stólsins til vors 1754. Þá kom
hinn nývígði biskup, Finnur Jónsson, og settist á staðinn. Vorið 1754
fluttist Margrét biskupsekkja frá Skálholti að Bræðratungu. Var henni
fengin hálf sú jörð til ábúðar. Einnig var henni veitt afgjald ellefu
jarða í Bræðratungu- og Haukadalssókn, sem metið var 90 rd. Frú
Margrétu fylgdu synir hennar báðir, Gísli, sem var orðinn stúdent, og
Þorkell, sem þá var að námi í Skálholtsskóla. Hóf hann þar nám 1751.
Úttekt Skálholtsstaðar fór ekki fram fyrr en síðar. Henni var lokið 29.
júní 1754. Kom þá í ljós, að mikið vantaði á full skil til biskupsstóls-
36