Skagfirðingabók - 01.01.1970, Qupperneq 41

ÞORKELL ÓLAFSSON
urhaldari í Þykkvabæ Þórður Brynjólfsson, er bjó í Syðri-Vík í Mýr-
dal. Urðu stirð öll samskipti þeirra Þorkels, svo að Þorkell taldi sér þar
ekki vært. Vildi hann losast þaðan og verða djákni í Odda. Finnur
biskup ritaði honum 23. september 1757, að Gísli prófastur Snorrason
mótmæli honum og óski eftir einhverjum öðrum. Leysti þá Finnur
biskup Þorkel frá djáknaembættinu og skipaði annan mann í þá stöðu.
Lá þá nærri, að Þorkell lenti á hrakningi. En séra Högni bauð honum
þá til sín haustið 1757. Var hann svo á Breiðabólstað, unz hann gerð-
ist skrifari Finns biskups sumarið 1758. Hinn 8. júlí það ár ritar séra
Högni Finni biskupi meðal annars um Þorkel: „Djákninn Mons. Þor-
kell vill nú framar spyrja um uppheldi sitt. Hann er mikið skikkan-
legur og vel að sér, prýðandi sína kallan með lastvöru framferði og
frómum kærleiks einfaldleika. Mikið er vandfarið með svoddan mann,
úrræða og framkvæmdalítill er hann í öilu verslegu, sem sjá skal fyrir
sjálfum sér, kvað honum fær að vorkynnast." Mælist hann til þess,
að Finnur biskup komi Þorkeli í þá stöðu, er honum gegni bezt.
Ljóst er það af gögnum, að Þorkell hefur verið hjá Finni biskupi í
Skálholti næstu missiri, unz hann fór utan haustið 1761. Var hann
skrifaður í stúdentatölu í Hafnarháskóla 19. desember það ár. Þykir
mér líklegt, að Þorkell hafi ráðizt til þessarar farar vegna hvatningar
þeirra biskupshjóna. Finns Jónssonar og Guðríðar Gísladóttur. Las
Þorkell þar guðfræði og lauk prófi 28. marz 1764 með III. einkunn.
Ekki má ætla, að Þorkell hafi stundað nám sitt illa í háskólanum eða
hann hafi lent þar á refilstigum, þótt hann hlyti ekki hærri einkunn.
Prófum í guðfræði var þá hagað mjög á annan veg við Hafnarháskóla
en síðar varð. Stúdentarnir gátu fyrir fram ákveðið þá einkunn, sem
þeir ætluðu að ná, eftir því hve mikið þeir höfðu lesið. Einmitt vegna
þessa fyrirkomulags hefur III. einkunn verið svo almenn á 18. öld
sem hún var. Samkvæmt reglugerð háskólans frá 31. marz 1732 út-
heimtist til að fá II. einkunn að hafa lesið og geta skýrt án orðabókar
hinar sögulegu bækur Gamla testamentisins á frummálinu og allt Nýja
testamentið. í öðrum greinum guðfræði var lítið heimtað nema dálítið
í trúfræði. Stúdent, sem stefndi að III. einkunn, þurfti þá að sjálfsögðu
ekki að hafa lesið eins mikið. Því létu margir fátækir stúdentar sér
nægja á þeim tíma að ná III. einkunn.
39