Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1997, Qupperneq 171

Ársskýrslur
Austurlandi hafa unnið skipulega að söfhun og merkingu mynda. Mér er kunnugt um að á Eskifirði hefur
Hilmar Bjamason á vegum Byggðasögunefndar Eskiljarðar unnið mjög gott starf við uppbyggingu
ljósmyndasafns, Jökuldælingar hafa undir forystu Páls Benediktssonar á Hákonarstöðum komið upp
myndasafni, Sigríður Eyjólfsdóttir á Borgarfirði eystra hefur unnið aó söfnun mynda úr sínu byggðarlagi.
Hér eru aðeins nefndir þeir aðilar sem mér er kunnugt um en fleiri kunna að vera að vinna við það sama.
Þetta er ómetanlegt ffamtak. Ég tel að stefna beri að samvinnu allra þeirra aðila sem vinna að söfnun
ljósmynda á Austurlandi. Þessi myndasöfn verði hvert á sínum stað en tölvuskráð í sama tölvuforritinu.
Tölvuskráningin verði tiltæk á sem flestum stöðum og því aðgengileg sem allra flestum sem vilja nýta sér
ljósmyndasafnið. Samheiti þessarra safna yrði Ljósmyndasafn Austurlands.
Bókasafnið er síðan sá þáttur starfseminnar sem veldur nokkrum áhyggjum. Sú kvöð sem fylgir
varðandi kaup á bókum mun fyrr en síðar sprengja utan af sér húsnæði safnsins. Fulltrúaráðið verður að
taka afstöðu til þessa máls.
Ég tel að stefna beri að því að Héraðsskjalasafnið verði orðið að fullu tölvuvætt í lok næsta árs þannig
að hægt verði að veita aðgengi að öllum upplýsingum í tölvutæku formi. Ég tel jafnframt að nauðsynlegt
sé að auka við hálfu stöðugildi á safninu til að hægt verði að vinna á þeim hala sem enn er á skráningu
safnsins.
Ég vék að því á síðasta aðalfundi að mikið bærist til starfsmanna safnsins um óskir um upplýsingar
um ættfræðileg efni og að í þetta færi mikill tími. Úr þessu hefur ekki dregið. Ég tel þetta hins vegar frekar
kost en galla og lít svo á að með því að veita sem besta þjónustu í þessu tilliti þá verði það til þess aó auka
orðstír safnsins.
Á síðasta vetri skrifaði ég stutt bréf til Lögberg-Heimskringla, blaðs sem gefið er út í Winnipeg, og
kynnti safnið og starfsemi þess og óskaði eftir upplýsingum frá Vestur-Islendingum. Eg hefi fengið góð
viðbrögð við þessari málaleitan og tel með tilliti til þess tímabært að efla samskiptin við Vestur-íslendinga.
Það á að mínum dómi að gerast á vettvangi Austfirðinga allra og þá er nærtækast aó SSA taki upp á sína
arma slíkan erindrekstur. Ég hvet austfírska sveitarstjómamenn til að taka upp nú þegar samskipti við
afkomendur þess fólks sem á sínum tíma flúði margt undan sveitaryfirvöldum á Islandi. Það er ekki seinna
vænna fyrir okkur að bæta fyrir syndir forfeðranna, auk þess sem ekki spillir fyrir að þá munu örugglega
fylgja hlutir eins og viðskiptasambönd og menningarsamskipti öllum til hagsbóta.
Eins og öllum sem séð hafa Safnahúsið er ljóst þá er það ekki að fullu byggt í því formi sem áætlað
var. Ég ætla ekki að vekja upp umræður um ástæður þess að hætt var á sínum tíma við byggingu hússins
í því formi sem upphaflega var áformað. Það breytir ekki þeirri staðreynd að frágangur þeirrar hæðar sem
hætt var við að byggja ofan á er til sífelldra vandræða sökum vatnsleka. Þaó er vafalaust tæknilega hægt
að komast fyrir að húsið leki, en það mun kosta verulega fjármuni og þeim fjármunum væri mun betur
varið til þess að byggja þá hæð sem hætt var við á sínum tíma. Málið er viðkvæmt vegna hreppasjónarmiða
en það verður að ræða það. Ég tel að með samvinnu þeirra stofnanna sem starfa í húsinu, Menntaskólans
á Egilsstöðum og Egilsstaðabæjar sé mjög auðvelt að finna þessu viðbótarhúsnæði hlutverk sem þjónað
getur öllum Austfírðingum. Þama væri hægt að koma upp góðum lessölum og tölvuveri sem samhliða
gagnaðist söfnunum og Menntaskólanum. Ég verð að lýsa þeirri skoðun minni að ætli Austurland að eiga
sér framtíð þá verður okkur sem byggjum það að lærast að rísa upp úr þeinr landlæga hrepparíg sem um
langan aldur hefur plagað okkur. Safnahúsið er komið, söfnin sem þar eru, em staðreynd og þau geyma
menningararfleifð sem Austfírðingum ber að varðveita. Öll starfsemi sem styrkir þessi söfn mun styrkja
okkur út í frá í þeirri samkeppni sem við eigum í um fólk.
169