Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1997, Side 71
Brot út ferðalýsingu
í gamla daga nefndur motur. Ofan við höfuð
konunnar var höggvið engilshöfuð og þar
ofan við dauðagríma og stundaglas: þar á
milli stóð: Hodie Mihi Cras Tibi1. Undir
fótunum voru þrír hringir. I þeim ysta stóðu
orðin: Et Qui Indigne Tractat Matrem Suam
Ipsi Dedecori Est2, og í eða milli innri
hringanna: Qvi Deferet Patrem Suum
Pudifiet, (sjá Syr. 3. Cap.). í miðjum
hringnum stóð stór fugl með fisk í nefí og
ofan við höfuð hans bókstafurinn F. Með
rönd steinsins stóð með gömlum stíl: Anno
1509. Laugar-daginn F. Hvíta Sunnu Viku
kallaði Guð Hjedan til sijns Rijkis
Heidarlega kvinnu Ulfheide Thorsteins
Dottir. Drottenn Gud sie Hennar saal
Nadugur Amen. Bak við forkirkjudymar
stóð og í fullri líkamsstærð vel gert
trélíkneski. Ekki gátu menn með fullri vissu
sagt hvern það ætti að tákna en eftir því sem
gamlir menn sögðu átti það að vera af
kappa einum eða höfðingja, sem Þorkell
hét. Eg held að í þessum fírði geti menn gert
sér meiri mat en nú er raunin úr sel og
aðskiljanlegum fiskategundum sem mikið
er af hér.
Þann 2. ágúst fór ég frá Vopnafirði og
náði undir Smjörvatnsheiði en yfir hana lá
leiðin daginn eftir og kom ég undir kvöld að
Jökulsá á Brú. I henni er, eins og nöfnu
hennar í Axarfírði, mjög grátt og gmggugt
vatn; hún rennur í þröngu og djúpu gili. Em
veggir þess úr blágrýti, alveg sléttir og
nokkrir faðmar á hæð. Brú er hér yfír ána,
20 skrefa löng, en hún var orðin svo hrörleg
að maður gekk ekki óttalaus yfir hana. Ný
brú var enda smíðuð árið eftir, 1782. Ofar
hafa menn farið yfír ána í körfu sem rann á
strengdri taug og var hægt að draga hana
fram og til baka. Þann 5. fór ég yfír
Lagarfljót. Beggja vegna við það vaxa þeir
hávöxnu og víðlendu skógar. Fljótið rennur
lygnt og breitt eftir dal nokkxum og allar
kringumstæður valda því að hér er einn
byggilegasti staður á landinu. Þann 6.
fómm við héðan niður á Eskifjörð og þann
7. komum við til Reyðarfjarðar kaupstaðar.
Það er hér sem silfurbergið er að fínna en
mér hafði einmitt verið uppálagt að skoða
það og brjóta þar af sýnishom. Fallegir
kalsedónar hafa fundist hér beggja vegna
fjarðar og því dvaldi ég hér nokkum tíma
svo mér gæfíst tækifæri til að skoða mig um
eftir því sem veður leyfði.
Þann 23. ágúst fór ég frá Reyðarfirði og
kom þann 26. til Berufjarðar kaupstaðar en
þar á höfninni, sem heitir Djúpivogur, lá
skipið sem ég ætlaði að fara með heim. Nú
hafði ég bæði tíma og tækifæri til að leita
uppi alla mögulega hluti í hinum þremur
ríkjum náttúrunnar. Það sjaldgæfasta,
sérstaklega í steinaríkinu, hef ég fundið við
þennan fjörð og þann næsta fyrir austan. Er
getið um þessa fundi hvem á sínum stað
[framar í bókinni]. Sláturtíðin stóð hér við
höfnina þar til um miðjan október og þann
18. vomm við klárir til siglingar. Byr rann á
þann 21. Léttum við þá akkerum og fórum
frá Islandi.
(Indriði Gíslason þýddi.)
1 I dag mér, á morgun þér (alkunnur latneskur talsháttur). Hallgrímur í Stóra-Sandfelli orliar þetta svo í grafskrift:
1 dag mitt endar skeið A morgun liggur leið
að settu marki ber. lík máskefyrir þér.
2 Sá sem berföður sinn út verður sér til minnkunar og sá sem umgengst móður sína með óvirðingu er sjálfur heiðri
sviptur.