Skagfirðingabók - 01.01.2011, Qupperneq 13

13
ANDRÉS BJÖRNSSON ÚTVARPSSTJÓRI
Allt í grænum sjó sem sýnd var í Reykja-
vík 1913 og vakti nokkurn úlfa þyt.
Það sem lifir af verkum Andrésar er
fyrst og fremst lausavísur hans sem
margar eru snjallar, og einnig orti
hann nokkur góð kvæði. Af vísunum
er kunnust „Ferskeytlan er Frónbúans
/ fyrsta barnaglingur….“, hin meitl-
aða staka um mátt ferskeytlunnar sem
fljótt varð landfleyg. Bókin sem Andr-
és yngri gaf út með efni eftir bróður
sinn er ekki stór, en hvarvetna má
greina snilldartök á máli og brag.
Andrés Björnsson lést sviplega, að-
eins þrjátíu og tveggja ára að aldri.
Hann varð úti á göngu úr Hafnarfirði
til Reykjavíkur nóttina milli 15. og
16. mars 1916.
Árni Pálsson lýsir vini sínum af
mikilli hlýju í greininni sem fyrr var
nefnd, gáfum hans og mannkostum.
En hann dregur ekki dul á skap-
gerðarveilu Andrésar sem varð til þess
að hæfileikar hans nýttust miður en
efni stóðu til. Orð fór af drykkjuskap
hans sem mun hafa átt þátt í hinum
hörmulegu endalokum. En vínhneigð-
ina telur Árni alls ekki hafa valdið
mestu um það sem Andrési varð mót-
drægt í lífinu, heldur vanmetakennd
sem hamlaði hann svo að hann treysti
sér aldrei til átaka. „Þessi annmarki …
átti djúpar rætur í sálarlífi hans [og]
hafði tafið hann ótrúlega mikið,“ segir
Árni. Þeim innri átökum og ósátt við
sjálfan sig sem þessu fylgdi lýsir Andr-
és í minnilegasta kvæði sínu sem
stend ur fremst í ljóðasafninu og nefn-
ist Hatur. – Hann var heimagangur
hjá Theodoru Thoroddsen í Vonar-
stræti 12 og hlynnti hún jafnan að
hon um, þau áttu líka skáldgáfuna og
kveðskaparástina sameiginlega. Sonur
Theodoru, Sigurður verkfræðingur,
segir í minningum sínum, Eins og
geng ur, nokkuð frá Andrési eða Drésa,
eins og hann var oftast kallaður þar í
húsi og af vinum sínum.
Minning Andrésar eldri var hinum
yngra bróður mjög kær og varð ég þess
var hve viðkvæmur hann var gagnvart
henni. Í eftirmála að Ljóðum og lausu
máli getur hann þess að mikið af frum-
ritunum af skáldskap bróður síns sé
glatað. Eigi að síður sagði hann mér að
hann hefði dregið saman nokkuð af
efni frá honum eftir að bókin kom út
og verður því vonandi einhvern tíma
komið á prent. Á gulnuðu blaði hafði
hann sér nærtæka ferhendu bróður
síns með hans rithönd og las hana
Andrés Björnsson eldri.