Skagfirðingabók - 01.01.2011, Blaðsíða 194

SKAGFIRÐINGABÓK
minn a notuð en fengnar stærri vélar
til verka.
Eins og áður sagði var ýtan mest
not uð við jarðvinnslu í Hvammi, en
árið 1974 var hún notuð við að ganga
frá lóð í kringum félagsheimilið Brú­
ar ás, sem þá var nýbyggt. Með henni
vann það verk Guðmundur Guðlaugs­
son, þá tólf ára gamall, og voru teknar
100 kr. á tímann fyrir vél ina. [31]
Falast var eftir ýtunni á ýmis söfn,
en Guðlaugur taldi réttast að hún færi
til Hóla, þegar hlutverki hennar lyki í
Hvammi. Við andlát Guðlaugs 1996
eignuðust synir hans, Guðmundur og
Torfi, ýtuna og áttu til 2006, en þá
fékk Samgönguminjasafnið í Stóra­
gerði hana til varðveislu. Hún er því
komin til fyrri heimkynna í Skagafirði.
Til marks um að Skagfirðingar hafa
löngum saknað þessarar ágætu vélar er
rétt að geta þess, að 29. september
1989 var Hjalti Pálsson frá Hofi, þá
bókavörður á Sauðárkróki, á leið frá
Reykjavík norður í Skagafjörð ásamt
Sigurþóri Hjörleifssyni í Messuholti.
Þeir gerðu lykkju á leið sína, fóru upp
að Hvammi í Hvítársíðu og fengu að
skoða Hólaýtuna. Guðlaugur Torfason
bóndi sýndi þeim vélina. Hann sagðist
hafa keypt hana árið 1964 af Gísla
Sigurðssyni á Sleitustöðum og hafa
notað hana til heimabrúks síðan.
Hjalti hafði áður rætt við Jón Bjarna­
son þáverandi skólastjóra á Hólum um
að koma upp búvélasafni á Hólum og
hafði fengið góðar undirtektir. Jarð­
ýtan yrði þar kjörgripur. Hjalti fór því
þess á leit við Guðlaug að fá hana og
lofaði hann að láta tilvonandi safn á
Hólum sitja fyrir henni, þegar hann
gæti ekki lengur notað hana. [15]
Rétt er að geta þess hér að á sýslu­
fundi í mars árið 1938 kom fram til­
laga þar sem skorað var á þingmenn
kjördæmisins að beita sér fyrir því að í
fjárlögum fyrir árið 1939, verði veitt
fé til að koma á fót búnaðarsafni á
Hólum í Hjaltadal. Flutningsmenn
voru: Jón Sigurðsson á Reynistað,
Hermann Jónsson á Ysta­Mói og Jón
Konráðsson í Bæ. [23] Hugmyndin
um búnaðarsafn á Hólum á sér því
langa sögu, sem Hjalta Pálssyni var
vel kunn, þegar hann ræddi við Jón
Bjarnason og fór áðurnefnda ferð að
Hvammi. En þótt mikið hafi verið
rætt um að koma upp búnaðarsafni á
Hólum, er það ekki enn orðið að veru­
leika, hvað sem síðar verður.
Aftur í Skagafirði
Gunnar Kristinn Þórðarson er fæddur
4. desember 1948. Hann stofnaði
Samgönguminjasafnið í Stóragerði í
Óslandshlíð og rekur það nú, 2011.
Hann fékk snemma áhuga á bílum og
vélum, enda uppalinn í þannig um­
hverfi. Faðir hans Þórður Eyjólfsson
stundaði akstur vörubíla um fjölda ára
og gamla, gráa Ferguson kynntist
Gunnar barn að aldri. Ungur hóf hann
nám í bifvélavirkjun hjá Þorvaldi G.
Óskarssyni á Sleitustöðum. Fljótlega
fór hann að gefa gömlum bílum og
vél um hýrt auga og halda þeim til
haga væri þess nokkur kostur.
Eftir störf og nám á Sleitustöðum
fluttist Gunnar til Reykjavíkur og rak
bílaverkstæði um tíma í Kópavogi,
ásamt því að stunda vikurflutninga
með Páli bróður sínum. Síðan lá leiðin
til Sauðárkróks, þar sem hann gerð ­
ist húsvörður í Fjölbrautaskólanum.
Hann var þá búinn að kaupa Stóragerði
194