Tímarit Máls og menningar - 01.06.2010, Qupperneq 130

D ó m a r u m b æ k u r
130 TMM 2010 · 2
Steinunn Sigurðardóttir býður ekki uppá svo þægilega niðurstöðu í bók
sinni Góði elskhuginn. Í verkum sínum hefur Steinunn fjallað um ástina í
ýmsum myndum. Frægasta saga hennar er líklega Tímaþjófurinn (1986), sem
lýsir ástarsorg, áhrifum hennar og afleiðingum. Frá og með þeirri sögu hefur
Steinunn haldið áfram að vinna með form ástarsögunnar, Ástin fiskanna
(1993) fjallar um ást sem ekkert varð af, Hundrað dyr í golunni (2002) lýsir
fornum ástum og Sólskinshestur (200) gengur útá ástleysi. Ástin kemur líka við
sögu í Hjartastað (1995) og Jöklaleikhúsinu (2001) þótt ástarsagan sé ekki eins
miðlæg þar, en aðalsöguhetjum beggja sagna er neitað um þá menn sem þær
unna. Hanami: Sagan af Hálfdáni Fergussyni (1997) hverfist í lokin í ástarsögu,
en þar er að finna eitt af fáum dæmum um ást sem felur ekki í sér sársauka.
Tragedían er Steinunni því nærtækari en rómantíska kómedían, en húmorinn
í sögum hennar flækir málin þó nokkuð. Í raun mætti lýsa ástarsögum Stein-
unnar sem kómískum rómantískum tragedíum, þarsem kómedían styrkir
tragedíuna, eykur á vægi hennar og teiknar upp sárari drætti en tragedían ein
hefur á valdi sínu.
Það eru því nokkur umskipti þegar höfundur slíkra sagna sendir frá sér
ástarsögu sem endar vel, hamingjusamlega, með tilheyrandi sameiningu
elskenda. Lesendur skulu þó ekki óttast að ég sé hér að gefa upp einhvern endi,
því hinir farsælu endurfundir gerast í fyrsta hluta bókarinnar, nánar tiltekið á
blaðsíðu 77 af 200. Á síðu 86 fær lesandi staðfestingu á að endurfundirnir leiða
til þess að elskendurnir eiga framtíðina fyrir sér og þá mætti halda að sagan
væri búin – eða hvað?
Góði elskhuginn segir frá piparsveininum Karli Ástusyni sem getur ekki
gleymt æskuástinni sinni, Unu. Hann er sonur einstæðrar – og einstakrar –
móður sem deyr þegar hann er unglingur, en nokkru síðar hefur hann sam-
band við Unu sem hann hafði elskað lengi á laun. Því sambandi lýkur sjö
mánuðum síðar (tímasetningar eru mjög mikilvægar í bókum Steinunnar, og
talan sjö er lykiltala í Tímaþjófinum) þegar Una segir honum upp, án útskýr-
inga. Karl gengst uppí því að leika hlutverk hins fullkomna og tillitssama elsk-
huga og gengur burt án þess að krefjast útskýringa en jafnframt ákveður hann
að nú sé lífi hans í raun lokið, án hinnar fullkomnu ástar á hann sér enga fram-
tíð. Hann byggir líf sitt upp í kringum þetta hlutverk hins góða, en ástlausa,
elskhuga, flytur til Bandaríkjanna og auðgast á viðskiptum, sem hann kallar
brask, og setur sjálfum sér leikreglur í kynlífi. Þær ganga útá regluleg skyndi-
sambönd við konur, sem hann gerir ákveðnar útlitskröfur til, gerir allt til að
fullnægja, en neitar sjálfum sér um fullnægingu – bæði líkamlega og þá full-
nægju sem finna má í nánum samskiptum við ástvin. Una er honum glötuð að
eilífu og því eru örlög hans þau að vera einn. Auk ástkvennanna er líf hans
þaulskipulagt og til að tryggja að allt gangi upp hefur hann hina fullkomnu
aðstoðarkonu.
Bókin hefst á þeirri skyndiákvörðun Karls að fara heim til Íslands í von um
að sjá Unu bregða fyrir, og áður en hann veit er hann flæktur í net furðulegra
tilviljana sem á endanum leiða til þess að hann hringir í Unu, sem samþykkir