Tímarit Máls og menningar - 01.12.2016, Blaðsíða 103

„ A l l t a f h á l f o p n a r d y r“
TMM 2016 · 4 103
Það liggur beinast við að hefja viðtal þetta við Sigurð Pálsson á þessu ljóði
sem hann hefur sjálfur sagt að sé sitt póetíska manifestó.2 Að hans sögn brýst
hvert ljóðskáld sem máli skiptir út úr tungumálinu og inn í það aftur enda
fæst ljóðlistin umfram allt við að sýna fram á að tungumálið sé takmarka-
laust. Í ljóðlistinni eru engir steyptir veggir eða hurðir með læstum skrám
og þungum lyklum heldur er hún opin til allra átta, „alltaf að fást við landa-
mæri merkingar í tungumálinu; þessi mörk þar sem annars vegar er skýr
merking og hins vegar flaumur lífsins og tímans þar sem ekki er búið að
festa merkinguna. Oft hefur hlutverkaskipting kynjanna einmitt verið fólgin
í því að konur gefa líf, geta af sér og færa einhverjum nýjan tíma og karlar
hafa svo reynt að gefa merkingu. Kannski er ljóðlistin oft að fást við samruna
þessa; annars vegar að gefa lífinu merkingu og síðan að búa til nýjan tíma,
nýtt líf í tungumálinu,“ sagði Sigurður í einu spjalli okkar. Um þetta nýja líf
í tungumálinu snýst viðtalið en minna um ætt og uppruna, æskuár og mótun
enda hafa því efni verið gerð skil í ótal viðtölum sem birst hafa við skáldið
í gegnum tíðina.3 Hér verður gengið beint inn í húsið. Viðtalið er komið til
ára sinna, unnið upp úr samtölum okkar Sigurðar á árunum 2006 til 2008.
Vitundargrunnur og frumteikning
Manstu hvað þú skrifaðir um í þínum allra fyrstu ljóðum?
Ja, þau urðu ekki til fyrr en í bókfærslutíma í 3. bekk MR. Þau eru öll
horfin í gleymskunnar djúp enda voru þessir textar hálf-átómatískir, ritaðir
án áforms, án mikillar vitundar, út úr leiðindum. En frá sirka fimm ára til
tíu til tólf ára skrifaði ég afar mikið af prósa, m.a. sögum.
Áttu einhverjar minningar um þau skrif?
Hvort ég á. Ég á bæði minningar um þau skrif og líka talsvert af skrif-
unum sjálfum. Annars vegar eru þetta staðreyndatextar, hins vegar skáld-
skapur, allt sagnaskáldskapur. Staðreyndatextarnir eru til dæmis Veðrabók,
Ærbók o.s.frv. og hins vegar voru þetta sögur sem urðu yfirleitt þannig til
að ég tók nokkur A4 blöð á skrifstofunni hjá pabba, braut þau í fernt og hefti
saman, þá var komið format, skapalón. Þá var ekkert eftir annað en teikna
mynd á forsíðuna, semja titilinn og byrja á sögunni. Hún þurfti auðvitað að
passa nokkurn veginn inn í blaðsíðufjöldann. Það tókst merkilega. Systkini
mín fengu þessi verk gjarnan að gjöf á afmælum etc. Svo skrifaði ég reyndar
líka á laus blöð, þau verk eru týnd. Nokkrar af þessum sögum mínum sem
komust í annarra hendur eru til, Sjóferðin til Gufuvíkur til dæmis.
Nú verð ég forvitin. Um hvað fjallar Sjóferðin til Gufuvíkur?
Ef ég man rétt er mikið um veiðiskap þarna um borð, þetta er veiðiferð
frekar en ferðalag á sjó. Aðalpersónurnar tveir krakkar. Mig minnir að sé
nákvæmlega tiltekið hvað hvor veiðir mikið, tölur og reikningsskapur. Svo