Tímarit Máls og menningar - 01.12.2016, Blaðsíða 40

A n t o n H e l g i J ó n s s o n
40 TMM 2016 · 4
Seinna kynnist ég öðrum og ljúfari tilfinningum hjá Þorsteini og þykist
þekkja þær hjá mér sjálfum en aftur og aftur dett ég niður á einhvern drunga
og enn á ný kannast ég við einhverja skömm.
Samneyti
Það er gott að glúpna af skömm.
Mér er sama þótt ég svitni af skömm.
Ég á skilið að roðna af skömm
en þigg með þökkum tillit
bróðurlegra augna við borðið
til áréttingar því hvílík illvirki
hafa verið framin af svokölluðum
mannsbrag.
(Vatns götur og blóðs)
Hrífst ég af ljóðum Þorsteins frá Hamri vegna þess að ég finn sjálfan mig í
þeim, les inn í þau mínar tilfinningar og skilning?
Í nýjustu bók sinni kemur Þorsteinn frá Hamri inn á samband skálds og
lesanda í stuttum aðfararorðum. Réttlæting fyrir því að yrkja er sú að aðrir
kannist við þær tilfinningar sem verið er að segja frá.
„Ljóð okkar, þau eru líðan okkar hverju sinni, og hafa sér til afbötunar að
hugsanlega finni aðrir fyrir einhverju svipuðu um líkt leyti.“
Þetta hljómar eins og afsökun. Þarf að afsaka ljóðin, ljóðlistina?
Skömmin sem ort er um virðist stundum skömmin yfir því að hafa verið
staðinn að verki við yrkingar. Í ljóðinu Yfirlit stappar skáldið stálinu í dreng
sem er staðinn að verki við að yrkja eða lifa.
Þú sezt við að yrkja
og þú verður lítill dreingur.
Kýrnar koma og forvitnast um þig
undir kálgarðsveggnum.
Það er kallað á þig í matinn
en þú hyggur að þér dugi hundasúrur.
Jafnvel hundurinn gefur þér til kynna
að þú sért letíngi.
Burt þá –
og björgin munu glóa,
björgin munu klofna …