Tímarit Máls og menningar - 01.12.2016, Blaðsíða 11

G o s v i r k n i í í s l e n s k r i k v e n n a b a r á t t u
TMM 2016 · 4 11
kvenna og gera konum kleift að taka líkama sinn til sín aftur. Hin félagslega
persóna býr í líkama sem verður ekki aðskilinn frá henni eins og einhvers
konar hlutur. Í kjölfarið brýst út „beauty tips“ byltingin sem felst í því að
konur á öllum aldri greina á samnefndri vefsíðu frá kynferðislegu ofbeldi
sem þær hafa orðið fyrir og vekja þannig athygli á umfangi þess og skelfingu.
Þessar aðgerðir vekja mikla athygli og umræðu í samfélaginu.
Stefnir í fjórða gosið eða er það hafið?
Ævinlega er erfitt að greina með vissu nýliðna atburði svo hér verður engu
slegið föstu um hvort við séum stödd í miðju gosi eða hvort það sé yfir-
vofandi. Víst er að það skelfur og rymur í eldstöðinni. Nýliðnir atburðir vísa
til viðhorfs til og misnotkunar á líkama kvenna, en undir því yfirborði má
greina óþol gagnvart virðingarleysi í garð kvenna og því sem þær hafa fram
að færa sem félagslegar persónur. Þessar aðgerðir snúast um viðvarandi
ójöfnuð kynjanna og skeytingarleysi í þeim efnum, eða um sígild viðfangs-
efni kvennahreyfinga/femínískra hreyfinga. Með tilkomu Netsins hefur
birtingarmynd baráttuhreyfinga breyst, þær eru ekki stofnaðar á sama hátt
og áður með stefnuskrá og tilheyrandi, né eru þær sýnilegar á sama hátt.
Netið býr stöðugt til nýja farvegi fyrir persónusköpun og andóf. Spurningin
er hvort það skiptir máli?
Ýmislegt bendir til að líta megi á „frelsum geirvörtuna“ sem hreyfingu
sambærilega við eldri hreyfingar. Á eins árs afmæli þessarar aðgerðar vorið
2016, þegar ýmsir viðburðir voru skipulagðir í tilefni afmælisins, segir ein
talskona hennar: „Við þurfum að viðhalda umræðunni en hugmyndin var
alltaf að gera þetta að árlegum viðburði … Það er búið að vera magnað að sjá
hugarfarsbreytinguna á þessu eina ári en við erum hvergi nærri hættar …
Það er svo margt sem þarf að berjast fyrir eins og til dæmis drusluskömm
á stelpur … launamisrétti og margt annað. Brjóstin eru lang sýnilegasta
dæmið þrátt fyrir að það sé aðeins agnarsmár partur“.11
Hér er á ferðinni sígilt viðfangsefni kvennahreyfinga, meiningin er að
berjast gegn kynjamisrétti almennt og fyrir hugarfarsbreytingu. Aðferðin, að
bera geirvörtuna, er nýstárleg og táknræn. Druslugangan er farin á hverju ári
og segja má að líkami kvenna sé nú, í kjölfar klámvæðingarinnar, lykiltákn í
baráttunni gegn kynjamisrétti. „Frelsum geirvörtuna“ kemur í ljós utan Net-
heima árlega og það á að halda áfram að berjast. Það má því skilgreina þessar
aðgerðir kvenna sem hreyfingu á borð við fyrri hreyfingar. Hér er á ferðinni
gosefni sem er sambærilegt við fyrri gos og enn leitast konur við að endur-
skapa sig sem félagslegar persónur í andófi við ríkjandi persónumynd sína.
Á kvennafrídaginn 24. október 2016 söfnuðust þúsundir kvenna saman
um land allt og kröfðust launajafnréttis strax. Á Austurvelli, þar sem safnast
var saman í Reykjavík, voru yngri konur margar og athygli vakti beinskeytt
og snörp ræða ungrar stúlku sem enn er í menntaskóla. Hvorki hún né