Orð og tunga - 2021, Page 165

154 Orð og tunga
Réttritunarorðabókar handa grunnskólum (1989) sem málnefndin gaf út
ásamt Námsgagnastofnun.
Við sameiningu stofnana á sviði íslenskra fræða, þar á meðal Ís­
lenskrar málstöðvar, í Stofnun Árna Magnússonar í ís lenskum fræð­
um árið 2006 afhenti Íslensk málnefnd stofnuninni Staf setn ing ar-
orðabókina. Árnastofnun varð þá um leið skrifstofa mál nefndarinnar.
Vinna við endurskoðun 1. útgáfu hófst 2011 og hefur staðið yfir
síðan með hléum. Önnur útgáfa hennar var eingöngu gefin út á vef
árið 2016 í ritstjórn Jóhannesar B. Sigtryggssonar (um nýjungar í
þessari útgáfu sjá 3. kafla hér fyrir aftan).2
2.2 Opinber réttritunarorðabók
Hvað merkir að Íslensk stafsetningarorðabók sé opinber rétt ritunar­
orðabók? Í upprunalegum lögum um Íslenska málnefnd frá 1990
(nr. 2/1990) stendur í 2. grein, 5. lið: „Íslensk málnefnd gef ur út rit til
fræðslu og leiðbeiningar um íslenskt mál, þ. á m. stafsetningarorðabók
og önnur hagnýt orðasöfn.“ Þarna er því kveðið á um að málnefndin
eigi meðal annars að gefa út staf setn ing ar orðabók. Í samræmi við þetta
stendur aftan á kápu Staf setn ing ar orðabókarinnar (2006): „Staf setn­
ingarorðabókin er hin opin bera réttritunarorðabók, samin í umboði
Íslenskrar mál nefndar skv. lögum nr. 2/1990.“ Þetta er enn í gildi og
rímar einnig við hlutverk Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum (sjá 3. gr. c í lögum nr. 40/2006 um stöðu íslenskrar tungu og
ís lensks táknmáls) þar sem segir að hún eigi meðal annars að: „stuðla
að aukinni þekkingu á íslenskri tungu, eflingu hennar og varðveislu
í ræðu og riti og veita ráðgjöf og leiðbeiningar um málfarsleg efni á
fræðilegum grundvelli, þar á meðal um íðorð og nýyrði“.
2.3 Endurskoðun ritreglna og Íslensk stafsetningarorðabók
Samkvæmt lögum um stöðu íslenskrar tungu og íslensks táknmáls (nr.
61/2011) er eitt af verkefnum Íslenskrar málnefndar að semja ritreglur.
Í 6. gr. laganna stendur: „Íslensk málnefnd semur íslenskar ritreglur
sem gilda m.a. um stafsetningarkennslu í skólum og ráðherra gefur
út. Grundvallarbreytingar á ritreglum eru háðar samþykki ráðherra.“
2 Nánar um vinnuna við 2. útgáfu má lesa hér: https://stafsetning.arnastofnun.is/
um/2­utg­2016/.
tunga_23.indb 154 16.06.2021 17:06:53