Saga - 2013, Qupperneq 106

verðu lífi.
Álit Jóhönnu og samstarfsmanna á spillingaráhrifum ástandsins
kemur einnig glöggt fram í lýsingu á konu einni á fertugsaldri. Sagt
var að hún hefði verið heittrúuð, stillt og prúð „fram úr hófi“ fyrir
hernám en væri nú mikið með setuliðsmanni, „reykir & drekkur (en
mun hvorugt hafa gert áður svo að nokkru nemi).“33 Þessi kona var
sérmenntuð á sínu sviði bæði hérlendis og í englandi. Henni voru
brátt falin stjórnarstörf á því sviði, en síðar fluttist hún búferlum til
Danmerkur, bætti enn við menntun sína og starfsreynslu og giftist
þar.
Allmargar konur í 1. flokki höfðu nánast eingöngu skipti við
liðsforingja. Bretar lögðu Hótel Borg að mestu undir sig eftir her-
námið og salir fylltust af foringjum, sem sóttust eftir konum en
bönnuðu óbreyttum hermönnum aðgang. Íslenskum karlmönnum
fannst að sér þrengt á þessum vinsælasta og glæsilegasta samkomu -
stað landsins. Flestar þeirra kvenna sem Jóhanna skráði sem fasta-
gesti á Hótel Borg voru stúlkur sem stóðu á eigin fótum, svo sem
skrifstofustúlkur og verslunarmeyjar. Sumar voru þó enn í námi eða
höfðu nýlokið námi.
„Í Reykjavík er áfengið hættulegasta „skábrettið“ ofan í ljóna-
gryfjuna“, ritaði Jónas frá Hriflu um ástandið 1941.34 Þetta var vafa-
laust ein ástæða þess að dómsmálaráðherra kom á vínskömmtun í
október 1940 og lét síðan loka áfengisverslunum í júlí 1941. Jóhanna
knudsen leit áfengi svipuðum augum og Jónas og reyndi því að
lýsa drykkjusiðum þeirra kvenna sem hún skrásetti. konur í áður-
nefndum 1. flokki voru flestar sagðar drekka með hermönnum og
allmargar þeirra hefðu sést áberandi ölvaðar. Sumar hefðu misst alla
stjórn á sér og þá leitað svo ákaft á hermenn að vandræði hefðu
hlotist af. Drykkjan ein og sér þótti greinilega ótvíræður vottur um
að samskipti kvenna við hermenn væru í senn holdleg og ósiðleg.
„Aðalgistihús landsins [Hótel Borg] er nú orðinn aðalháskastaður
landsins í þessum efnum“, skrifaði Jónas frá Hriflu ennfremur. „Þar
streymir áfengisflóðið þó lokað sé sjálfum vínbúðunum. Og þar eru
hin ljúfu kynni, dansinn og áfengið og hinar heimskulegu venjur
höfuðstaðarins að ungar stúlkur koma án vandamanna á slíka
þór whitehead104
33 ÞÍ. Ue. A/1-3. Nr. 3.
34 Jónas Jónsson, „„Ástandið“ í Reykjavík“, Tíminn 2. september 1941, bls. 351.
35 Jónas Jónsson, „„Ástandið“ í Reykjavík“, Tíminn 2. september 1941, bls. 351;
„Gróðrarstía lögbrota og spillingar“, Morgunblaðið 2. ágúst 1941, bls. 2.
Saga haust 2013 NOTA_Saga haust 2004 - NOTA 23.6.2020 15:04 Page 104