Saga - 2013, Page 182

gagnast konum í barnsnauð. er þeirra víða getið í þjóðsögum.
Sigurður Líndal fer rangt með ritunartíma Indíasögu Las Casas,
segir hana hafa verið ritaða á árabilinu 1551–1561, og dregur í fram-
haldinu rangar ályktanir um textatengslin milli hennar og ævisögu
Hernandos.25 Þar sem Sigurður þekkir ekki til uppruna bréfsins frá
1495 (og Taviani ekki heldur) verða ýmsar ályktanir hans harla vafa-
samar. Hann talar ávallt um minnisgrein og segir meðal annars :
ef greinin er ekki eftir kólumbus er varla öðrum til að dreifa sem höf-
undi en Ferdinand syni hans eða þá La [svo] Casas biskupi. ef annar
hvor þeirra hefur spunnið hana upp er vandskýrt hvernig sú
hugmynd hefur kviknað hjá þeim að kólumbus hafi farið til Íslands
einmitt árið 1477. ef frásögnin á hinn bóginn er síðari tíma tilbúningur
mætti ætla að höfundur hefði gert meira úr henni og haft hana bæði
nákvæmari og ítarlegri, enda verið það innan handar þar sem land -
fræðiþekkingu fleygði ört fram á þessum tíma.26
Og Sigurður heldur áfram: „Í frásögninni er nægilega mikið af
upplýsingum um landið til þess að álykta að þær eigi rót að rekja til
manns sem þangað hafi komið.“ Þessi ályktun er líka nokkuð
hæpin. villurnar í textanum benda fremur til þess að kólumbus hafi
lýsingarnar úr frásögnum annarra. Spyrja mætti á móti: Hafi kól -
umbus sjálfur komið til Íslands, ætti frásögnin þá ekki að vera ítar-
legri og án þeirra rangfærslna er þar birtast? Sigurður bætir síðan
sigurður hjartarson180
25 eins og áður getur vann Las Casas að sögu sinni í 34 ár, á árunum 1527–1561.
Sýnt hefur verið fram á að Las Casas skrifaði fyrstu 54 kafla sögu sinnar á
árunum 1527–1534 þegar hann var príor eða ábóti í nýju klaustri í Puerto de
Plata á norðurströnd española. Þar með er talinn 3. kaflinn þar sem áðurnefnt
bréf kólumbusar frá 1495 til konungshjónanna er að finna. Hernando Colón
skrifaði ævisögu föður síns á árunum 1537–1539. Las Casas gat því ekki hafa
stuðst við skrif Hernandos í þeim hluta sögu sinnar.
Í formála að Indíasögu Las Casas rekur Isacio Pérez Fernández,
ritunarsögu verksins í löngu máli og bendir á að Las Casas vitni til ævisögu
Hern andos 37 sinnum, þrisvar sinnum í tveimur inngangsköflum, 11 sinnum
í frásögn af annarri siglingunni og 23 sinnum í frásögninni af fjórðu ferðinni.
Það er eftirtektarvert að aldrei vitnar Las Casas í Fernando í frásögnum af
fyrstu og þriðju ferðinni, en þær frásagnir kristófers kólumbusar hafa
varðveist í afriti Las Casas eins og afritið af bréfinu frá 1495. Það er því rangt
hjá Sigurði (bls. 202 í Sögu Íslands v) að frásögn Las Casas af bréfinu til kon-
ungshjónanna sé komin frá Hernando. Sjá formála Pérez Fernández í Las
Casas, Historia I, Obras Completas 3.
26 Sigurður Líndal, „Ísland og nýi heimurinn“, bls. 202–203.
Saga haust 2013 NOTA_Saga haust 2004 - NOTA 23.6.2020 15:04 Page 180