Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2018, Side 80

83
svo að Jónsbók var lögtekin að öllu leyti nema því sem handgengnir menn
töldu að konungur og erkibiskup ættu að athuga nánar. Um samþykkt
Jónsbókar segir:
Hafði öll alþýða þá lófatak um það utan [níu] menn þeir sem bisk-
upi fylgdu og ei gengu til handa, þá er almúginn vægði fyrir valdi
kóngsmanna. […] Kallaði herra Loðinn alla þá landráðamenn, en
Loft því framar að hann sagði hann svarið hafa [tvo] eiða ósæra og
bannaði honum að fara af þingi með biskupi, og kvað hann vera
skyldi í valdi þeirra. Og er biskup vissi það bað hann Loft með sér
fara og svo gjörði hann. (82)
Loðinn stefndi þeim utan sem ekki höfðu játað lögbókinni sem landráða-
mönnum, að Lofti undanskildum, sem hann vildi láta handtaka og „reka
nauðugan á skip“ nema önnur fyrirmæli bærust. Í utanstefnu fólst að kon-
ungur skyldi dæma um mál níumenninganna.
Samningaviðræður
Skömmu eftir þinghald bauð Loðinn leppur fjölmenni til veislu eða fundar
á Eyrasandi þar sem hann dvaldi. Samkvæmt Árna sögu skiptust málsaðilar
þar í þrennt: 1) Kirkju og þá sem fylgdu henni að málum, 2) bændur og 3)
þá sem handgengnir voru konungi (76).
Þangað hafði einnig verið stefnt níumenningunum útlægu og fannst
lausn á þeirra málum:
handfestu [4] af þeim utanferð sína, en allir aðrir dóm á máli sínu,
og svörðu eiða að veita kónginum fullkomlega hlýðni þaðan frá eftir
réttri skyldu. Gáfust þá upp að þeir skyldu ei allir utan fara að herra
Loðinn lét þá og sannast að hann hefði ofbráðlega talað (84).
Þetta má skilja svo að þegar Loðinn sá hve auðmjúkir mennirnir reyndust
hafi hann hætt við utanstefnuna, enda getur Árna saga þess ekki að nokkur
þeirra hafi farið úr landi.
Á fundinum lagði Árni biskup fram tillögu að málamiðlun um þá hluti
sem vörðuðu dómsvald kirkju og skiptingu sakeyris þegar dæmt var um
heiðni eða villu og sjálfsvíg:
LOFTUR HELGASON FER TIL BJöRGVINJAR