Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2018, Blaðsíða 212

218
og Kjartan vera smáborgarar og annar benti á að Viktoría væri dæmi um
staðalímynd þess fólks sem vildi ekki hafa listaverk með átökum hangandi
uppá vegg hjá sér. Viðbrögðin gefa vísbendingar um að persónu-líkönin
sem þessir listamenn hafa skapað um Viktoríu og Kjartan byggist að ein-
hverju leyti á staðalímyndum og að þeim hafi ekki fundist persónurnar
nægilega flóknar eða áhugaverðar til að samsama sig þeim. Ef til vill myndi
afstaðan breytast fengju lesendur tækifæri til að lesa meira um persónurnar
og kynnast þeim nánar.
Í grófum dráttum má segja að viðbrögð fólks í samanburðarhópnum
gagnvart Viktoríu hafi verið þrennskonar: 1) menn ræddu hvorki hegð-
un hennar eða viðbrögð, 2) þeir samsömuðu sig henni eða 3) hún fór í
taugarnar á þeim. Eftirfarandi eru ummæli þátttakenda sem samsama sig
Viktoríu þegar hún reynir að gera sér upp áhuga á verki Lúnu:
„Þetta er mjög dæmigert fyrir það sem ég myndi gera, segja eitt-
hvað þó mig langi ekki til þess.“
„Þetta er mjög skemmtilegt, ég myndi örugglega gera þetta líka,
spyrjast fyrir um eitthvað þó ég hefði ekki áhuga á því til að láta líta
út fyrir að ég hefði áhuga á því.“
„Maður er alltaf að reyna að þóknast öllum og segir það sem
maður heldur að hinn vilji heyra.“
„Nú lýgurðu! Ég hefði nú kannski líka gert það. Það er lítið mál
að ljúga þessu fyrst hún er ekki að segja neitt.“
Eins og svörin vitna um gátu þessir þátttakendur vel ímyndað sér sjálfa sig
í þessum aðstæðum. Skýringin kann að vera sú að þeir eigi auðveldara með
að sjá fyrir sér að þeir séu í sporum þess sem kaupir listaverk en þess sem
skapar. Einnig má vera að mönnum finnist rétt að vera kurteisir við annað
fólk og liður í því sé að láta ekki upp skoðanir sem kunna að særa aðra.
Í samanburðarhópnum voru tveir tónlistarmenn sem létu hegðun
Viktoríu fara í taugarnar á sér en þeir brugðust meðal annars svona við:
„Þetta virkar pínu eins og hálfgerður aumingi en samt ekki, ein-
hver sem manni langar að sparka í rassinn á, einhver sem hugsar of
mikið, segir hluti þó hann langi ekki til þess.“
Guðrún SteinþórSdóttir