Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2018, Blaðsíða 93

96
on Law and Humanities sem út kom árið 2013 undir hennar ritstjórn. Meðal
viðfangsefna annarra höfunda í þessu safni eru Íslendingasögur, finnska þjóð­
kvæðið Kalevala og verk eftir Ludvig Holberg, Henrik Ibsen og Lars von
Trier. Tamm á eina grein í þessu safni sem ber titilinn „Law and Literature in
a Nordic Legal Perspective“.
Í upphafi greinarinnar sem hér er þýdd fjalla þau Simonsen og Tamm
stuttlega um þróun rannsóknarsviðs laga og bókmennta í Danmörku en meg­
inhluti textans er bókmenntafræðileg og lögfræðileg túlkun á hinni stuttu
skáldsögu Præsten i Vejlbye eftir Steen Steensen Blicher. Sagan kom út á dönsku
árið 1829 og í íslenskri þýðingu Gunnars Gunnarssonar laust eftir miðja síð­
ustu öld undir titilinum Vaðlaklerkur. Ýmislegt bendir til þess að Gunnar hafi
verið undir áhrifum frá Blicher þegar hann skrifaði eina þekktustu skáldsögu
sína, Svartfugl. Hún kom upphaflega út á dönsku árið 1929, nákvæmlega öld
síðar en Præsten i Vejlbye. Umfjöllun dönsku fræðimannanna um verk Blichers
er ágætt dæmi um rannsóknir á sviði laga og bókmennta en hún kann einnig
að varpa nýju ljósi á ýmsar réttarfarslegar hliðar Svartfugls. Í því sambandi má
benda á að neðanmáls vekja Simonsen og Tamm athygli á ótvíræðum líkind­
um með sögu Blichers og skáldsögunni Michael Kohlhaas eftir Heinrich von
Kleist. Svo merkilega vill til að síðarnefnda verkið kom einnig út á íslensku í
„endursögn“ Gunnars Gunnarssonar um miðja síðustu öld og bar þá titilinn
Mikkjáll frá Kolbeinsbrú. Hugsanleg tengsl Gunnars við þá Blicher og Kleist
eru tilefni frekari rannsókna á þessum þremur verkum.
Jón Karl Helgason
Lög og bókmenntir
Lög og bókmenntir er tiltölulega ungt rannsóknarsvið í Danmörku. Það
þróaðist í upphafi sem hluti af samstarfsverkefni milli Norðurlandanna á
tíunda áratug síðustu aldar og fyrstu árum þessarar.2 Nýverið hefur nám­
skeið í bókmenntum um efnið verið kennt við Háskólann í Árósum og
undanfarnar annir hefur verið boðið upp námskeið á meistarastigi við lög­
fræðideild Kaupmannahafnarháskóla.
Richard Weisberg hefur, bæði með framgöngu sinni og verkum, verið
áhrifavaldur á sviði laga og bókmennta á Norðurlöndunum. Hann hefur
2 Sjá: Law and Literature: Interdisciplinary Methods of Reading, ritstj. Karen­Margrethe
Simonsen og Ditlev Tamm, Kaupmannahöfn: Djøf forlag, 2010. Þeir sem áhuga
hafa á norrænum rannsóknum á sviðinu er bent á Law and Justice in Literature, Film
and Theater: Nordic Perspectives on Law and Humanities, ritstj. Karen­Margrethe
Simonsen, Berlín og Boston: DeGruyter, 2013.
Karen-MargreThe SiMonSen og DiTlev TaMM