Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2018, Side 205

211
gangi svo það er erfiðara að fylgjast með en þegar eru nokkur hljóð-
færi.“
En máttur hennar fannst mér að minnsta kosti ekki ást-
úðlegur þá því hann fékk mig til að skjálfa á beinunum. Mér
fundust tónar hljóðfæranna niðamyrkir og svo mikið stjörnu-
hrap og sorg í hverjum kafla að ég var sannfærð um að aldrei
gæti kviknað bros í hennar dapurlega heimi. (20)
„Ég hugsa enn um óperu eftir Wagner eins og um Tristran og
Ísold þegar eitthvað rosa sorglegt er að gerast.“
Og að lokum:
– Hvað á ég að spila?
– Þú setur Þyrnirósu á þegar þú sérð að þetta er allt að byrja.
Það er fínt að leggja af stað rétt áður en Panoramakaflinn byrj-
ar. Í þeim kafla er virkilega sá guðdómur og það samhengi sem
hefur alltaf komið mér í reglulega gott ferðaskap. (21)
„Það er greinilega verið að tala um ákveðinn kafla í tónverki þar
sem er einhver guðdómur. Það er erfitt að orða það, ég sé fyrir mér
eitthvað sem er, eða gefur henni einhvern kraft. Hún er á leiðinni
til himna til guðdómsins, þannig að þetta er kraftmikill kafli sem rís
hátt. Kannski af því ég er búin að vera svo mikið í tónbókmenntum
tengi ég laglínur ef menn eru að tala um himin og stjörnur en þá
stígur laglínan uppá við en fer niður þegar verið er að tala um dauð-
ann eða djöfulinn. Ég ímynda mér að verkið, fyrst við erum að tala
um guðdóm, sé bæði rísandi í styrk en líka rísandi í tónhæðinni.
Kannski eitthvað sem táknar að hún sé á leiðinni upp til himna.“
Þessi dæmi sýna hvernig þátttakendur geta öðlast dýpri skilning á text-
anum með því að nýta reynslu sína og þekkingu af tónlist. Jafnframt sýna
þau vel hvernig skemu sem tengjast tónlist – samanber að ákveðin lýsing
á tónverki minnti lesanda á lýsingu á öðru tónverki og að orðið „guð-
dómur“ varð til þess að lesandi sá/heyrði fyrir sér laglínu sem var bæði
rísandi í styrk og tónhæð – auðvelduðu þessum tónlistarmönnum að smíða
bæði aðstæðu– og söguheimslíkön af frásögninni. Viðtökur af þessu tagi
voru sem fyrr segir alls ekki óvæntar. En það sem kom á óvart var hve fáir
tónlistarmenn brugðust við í þessum dúr en allmargir þeirra voru fremur
SAMLÍðAN OG SÉRFRæðINGAR