Gátt - 2009, Qupperneq 41

41
V I N N U M A R K A Ð U R I N N
G Á T T – Á R S R I T – 2 0 0 9
hafði þó eitt umfram önnur byggðarlög en það var Vest-
urfarasetrið sem verið hafði í uppbyggingu um nokkurra ára
skeið og leiddi vaxandi fjölda ferðamanna til Hofsóss á hverju
sumri. Íbúar svæðisins höfðu þó fremur lítið af þeim að segja
þar sem starfsreynsla og þekking flestra byggðist ekki á þeim
grunni sem nýttist beint við ferðaþjónustu. Uppbyggingin var
því ekki endilega fagnaðarefni hinum almenna íbúa þar sem
atvinnutækifæri fylgdu ekki í kjölfarið.
Þessar aðstæður urðu kveikjan að hugmyndinni sem var
uppistaðan í þriggja ára tilraunaverkefni sem á íslensku fékk
nafnið „Breytum byggð“ en „Learning Community“ (Samfé-
lag í námi, LearnCom) á ensku og fékk hæsta styrk frá Leon-
ardo da Vinci-áætluninni sem komið hafði til Íslands.
H V A Ð V A R „ B R E Y T U M B Y G G Ð “ ?
Kjarnahugmyndin var í stuttu máli að auka sjálfstraust og
samheldni íbúanna. Markmiðið var þríþætt:
1. Að skapa námssamfélag með því að reyna að ná til
sem flestra og ólíkra einstaklinga í samfélaginu.
2. Að efla færni og samkeppnishæfni einstaklinga með
því að skapa jákvætt viðhorf til breytinga og nýrrar
þekkingar.
3. Að auka gæði símenntunar og aðgengi að starfsþjálfun
og símenntun (Jón Torfi Jónasson og Kristín Erla
Harðar dóttir. 2004).
Áhersla var lögð á að efla sjálfstraust þátttakenda gagnvart
námi og auka samheldni þeirra til að takast á við breyt-
ingar með jákvæðum hætti. Með verkefninu var íbúum, sem
bjuggu við samdrátt í hefðbundnum atvinnugreinum, boðin
kennsla í greinum sem talið var að myndu auðvelda nýja inn-
komu og/eða breytingar á vinnumarkaði, s.s. í tungumálum
(ensku), tölvufærni, ferðamálafræðslu, sjálfs- og hópefli; allt
greinar sem hagnýtar eru hvar sem er í samfélagi nútímans.
Auk þess upplifðu þátttakendur sig sem hluta af stærri heild
þar sem verið var að takast á við sama eða svipað vandamál
í fjórum öðrum löndum.
Þ Á T T T Ö K U S T O F N A N I R
Stofnanirnar, sem þátt tóku í verkefninu, voru átta frá fimm
löndum: Farskóli Norðurlands vestra (FSNV), sem stjórnaði
verkefninu, Háskólinn á Hólum og Félagsvísindastofnun
Háskóla Íslands frá Íslandi, matsstofnun og símenntunar-
miðstöð í grennd við Gävle í Svíþjóð, símenntunarmiðstöð í
Lungau-héraði í Austurríki, símenntunarmiðstöð í Zaragoza á
Spáni og Háskólinn í Patras í Grikklandi. Allar símenntunar-
miðstöðvarnar starfræktu verkefnið í dreifbýli.
Hver og ein stofnun bar ábyrgð á vissum verkþáttum:
FSNV stjórnaði og bar ábyrgð á fjárhagsmálum og verkefninu
í heild, Háskólinn á Hólum samdi námsefni og kenndi ferða-
málafræði á Íslandi, Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands
fylgdist með og mat verkefnið frá upphafi til enda. Sænska
matsstofnunin vann með símenntunarmiðstöðinni þar að
mati á sjálfseflisverkþættinum sem var að hluta saminn af
starfsfólki miðstöðvarinnar í Gävle og í Lungau en að mestu
hjá FSNV. Símenntunarmiðstöðin á Spáni bar ábyrgð á náms-
efni í ensku sem sérstaklega var fyrirhugað að snerist um
þjónustu við ferðamenn og Háskólinn í Patras bar ábyrgð á
vefsíðu verkefnisins og samskiptaleiðum nemenda, kennara
og stjórnenda. Þar var einnig samið kennsluefni sem notað
var við fjarkennslu í Grikklandi.
M A R K H Ó P U R I N N
Markhópurinn, sem skilgreindur var í umsókn til Leonardo da
Vinci-starfsmenntaáætlunar Evrópusambandsins, var tvenns
konar:
1. Atvinnuleitendur með stutta formlega skólagöngu.
2. Vinnandi fólk sem þurfti nýja þekkingu til að auðvelda
því hreyfingu á vinnumarkaði.
Hugmyndin var að höfða sérstaklega til þeirra sem bjuggu
yfir kunnáttu sem var að missa mikilvægi sitt vegna breyt-
inga á hefðbundnum vinnumarkaði. Þegar upp var staðið
reyndust markhópar í hverju landi fyrir sig aðeins mismun-
andi og ýmist var um frjálsa þátttöku að ræða eða atvinnu-
leitendur, fatlaða eða aðra bótaþega. Í einstaka tilfellum