Læknaneminn - 01.10.1995, Blaðsíða 18

GÁTTATIF
eftir 5 mín) eða atenólól (Tenormín®, Tensól®)
2,5 mg hægt í æð (má endurtaka eftir 5-10 mín).
Þessi lyf geta verið varasöm þegar einkenni
hjartabilunar eru til staðar.
Ef hægja þarf strax á hjartslætti er hægt að
gefa annað hvort verapamíl eða diltíazem í æð6'9’.
Munið þó að fara mjög varlega í að blanda saman
Ca! ' blokkurum og þ-blokkurum þar senr það
getur leitt til dauða (sjá nánar í bókum um
lyfjafræði). Öll þessi lyf lengja tornæmistíma
AV-hnúts og leiðni innan hans9. Bandarísk
rannsókn sem gerð var á meðferð við gáttatifi
sýndi að venjulega tekur allt of langan tíma að ná
niður hjart-sláttartíðninni í mörgum sjúklingum
og lögðu höfundarnir til að e.t.v. ætti í upphafi
meðferðar að gefa stærri skammta af dígoxíni
eða oftar þ-blokkara eða Ca++-blokkara heldur en
venjan er17. I klínískri vinnu notar einn höf-
undana (G.Þ.) Seloken® eða Sotacor® ef sjúk-
lingurinn er enn með hratt gáttatif eftir 1 mg af
dígoxíni og þolir hraðann illa (hjartaöng o.s.frv.).
Nýlegar rannsóknir benda til þess að klóridín
geti verið gagnlegt til þess að hægja á hjartslætti
í gáttatifi í sjúklingum með háþrýsting og hraðan
hjartslátt sem þola illa p-blokkara og Ca++-
blokkara en hér á landi er þetta sáralítið notað6.
Adenósín (Adenocor®) gerir ekkert gagn í
gáttatifi en er stundum nýtilegt til þess að greina
á EKG á milli tímabundins forhólfa hraðsláttar
(paroxysmal supraventricular tachycardia re-
entry) og gáttaflökts (atrial flutter) með því að
hægja tímabundið á hjartslætti17. Það eykur AV-
blokk og gerir þannig flöktbylgjurnar sýnilegri.
Athugið að ekki skal gefa sjúklingum með
aukaleiðnibraut (t.d.Wolf Parkinson White
heilkenni) og atrial fibrillation adenósín, dígoxín
eða Ca++-blokkara þar sem það getur hraðað á
hjartslætti með því að hvetja leiðni niður
aukaleiðnibrautina8'11.
Ef ekki gengur að ná tökum á tíðni slegla í
gáttatifi er stundum gripið til þess ráðs að brenna
hluta af bundle of His en það getur krafist
ævilangs gangráðs20.
TAKTTRUFLUNARMEÐFERÐ
(ANTIARRYTHMIU MEÐFERÐ).
Hægt er að breyta sumum sjúklingum með
gáttatif yfir í sínustakt með kínidín-líkum lyfjum
(IA), flekaníði (Tambocor®) eða öðrum IC týpu
lyfjum. Mikilvægt er að áður en þessi lyf eru
gefin að gefa lyf sem auka tornæmi AV-hnúts
(t.d. þ-blokkara eða dígoxín) því annars getur
sjúklingurinn breytt yfir í gáttaflökt (atrial
flutter) sem getur leitt til hættulega hraðrar
sleglasvörunar9. Við lyíjameðferð við gáttatifi
fara 35-75% í sínustakt. Ekki er vitað hver af
þessum lyfjum eru best þar sem ekki hafa verið
gerðar samanburðarrannsóknir á mismunandi
meðferðum16’20.
Ef lyfjameðferð dugar ekki er reynd raf-
vending og ber hún betri árangur við tilraunir til
þess að breyta yfir í sínustakt en lyf20. Líkur á
segamyndun í gáttum aukast því lengur sem
gáttatifið hefur staðið og við rafvendingu á gátta-
tifi eru u.þ.b. 1,5% líkur á blóðreki í kjölfarið10.
Því hefur verið haldið fram að þeir sem hafa
verið með gáttatif skemur en eina viku þurfi ekki
blóþynningu fyrir rafvendingu en rannsóknir
benda til þess að alla sem hafa haft gáttatif
lengur en 48 klst. þurfi að blóðþynna í 2-4 vikur
fyrir rafvendingu1’4’10. Nýlegar rannsóknir hafa
sýnt að óhætt er að rafvenda fólki án blóð-
þynningar með gáttatif sem hefur staðið í óvissan
tíma ef búið er að útiloka blóðsega í gáttum með
ómun á hjarta í gegnum vélinda13’10. Þetta er þó
enn mjög umdeilt og ekki hafa enn farið fram
nógu viðamiklar rannsóknir á því hvort
vélindaómun útiloki sega með fullri vissu.10.
Þannig að rafvending í gáttatifi takist sem
best skal halda skautunum þétt að brjóst-
kassanum og skotið af í útöndun á réttum tíma
rniðað við QRS útslagiö þannig að rafstuðið
lendi í QRS útlsaginu (syncronized defibri 11-
ation). Fyrst skal prófa 200 J. Ef það gengur ekki
skal prófa næst 360 J og fyrir þriðju og síðustu
tilraun skal bíða í þrjár mínútur og svo aftur
gefin 360 J5.
14
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.