Læknaneminn - 01.10.1995, Qupperneq 39

BLOÐÞYNNING
Innrennslishraða má stjórna á eftirfarandi máta:
Aptt < 1.0 x upphafsgildi. Gefa 80 ein./kg
bolus. Hraða á dreypi um 4 ein./kg/klst.
APTT > 1.0 < 1.5 x upphafsgildi. Gefa 40
ein./kg bolus. Hraða á dreypi urn 2 ein./kg/klst.
APTT 1.5-2.5 x upphafsgildi. Engar breytingar
gerðar
APTT > 2,5 < 3.0 x upphafsgildi. Hægja á
dreypi um 2 ein./kg/klst.
APTT > 3.0 x upphafsgildi. Stöðva dreypi í
eina klst. Hægja á dreypi um 3 ein./kg/klst.
Þegar 2 APTT mælingar eru innan 1.5-2.5 x
upphafsgildi má mæla APTT daglega og breyta
samkvæmt því. Blóðþynningu með warfaríni ætti
að heíja eins fljótt og kostur er, jafnvel um leið
og greining er fengin og er þá gott að gefa 10 nrg
fyrstu 1-2 dagana og lækka svo skammtana.
Þynning með heparíni stendur venjulega í 5-7
daga og má hætta gjöf heparíns þegar full
blóðþynnandi áhrif warfaríns hafa staðið í einn
sólarhring (INR 2.0-3.0, TT 10-20%). Sumir
hafa mælt með stærri upphafsskammti heparíns
(150 ein./kg bolus) og APTT í efri mörkum
viðmiðunargildis sé um að ræða sega í bláæðum
grindarhols eða nrjög útbreidda sega56.
Mikið hefur verið rætt og ritað um eftir-
meðferð með blóðþynnandi lyfjum og þá helst
hversu lengi skal meðhöndla sjúklinginn. Skv.
nýlegum heimildum14’31,54 þá virðist 6 mánaða
meðferð (INR 2.0-2.85) vera viðeigandi ef um er
að ræða fyrsta djúpvenusega sjúklings og ekki
eru finnanlegir klárir áhættuþættir s.s. eftir
aðgerð eða áverka. í þeim tilfellum er sennilega
nóg að meðhöndla sjúkling með warfaríni í 4-6
vikur31. Ef um er að ræða endurtekna segamynd-
un hjá sjúklingi án finnanlegra utanaðkomandi
þátta s.s. eftir aðgerð eða áverka þá á jafnvel að
meðhöndla hann ævilangt. Ef fyrirbæri tengd
aukinni segamyndun t.d. skortur á próteinum S
eða C eða skortur á antithrombíni greinast hjá
þessunr þessum sjúklingum þá er það ábending
fyrir ævilanga meðferð. Óvíst er hvernig best er
að meðhöndla fólk með sögu um djúpvenusega
sem hefur stökkbreytingu á storkuþætti V eða
antifosfólípíð mótefni. Þessi fyrirbæri skyldi
hafa í huga hjá fólki með djúpvenusega sérstak-
lega ef ættarsaga er um slílct ástand eða elcki
finnst viðhlítandi skýring.
Segaleysandi meðferð hefur talsvert verið
rannsökuð í meðferð djúpvenusega og lungna-
blóðreks og er árangur nolckuð góður, sérstaklega
í völdum tilfellum t.d. svæsið lungnablóðrek nreð
losti, hætta á missi ganglims vegna útbreiddra
sega og í segamyndun í efri útlimum. Þessi
meðferð er lítið notuð hérlendis enn senr komið
er og því ekki íjallað meira um hana að sinni en
vísað er á yfirlitsgreinar um djúpvenusega sem
nánar greina frá þessum meðferðarmögu-
leika37,5.
Eilítið slcal tæpt á einkennum og greiningu
lungnablóðreks en það skyldi gruna ef sjúklingur
fær skyndilega mæði, hósta, andnauð, takverk
eða blóðhósta. Teikn eru nr.a. hraðöndun, hraður
hjartsláttur, hiti og teikn um djúpvenusega. Rann-
sóknir eru m.a. blóðgasamæling (Astrup),
hjartarafrit, röntgenmynd af lungum og síðast en
ekki síst ísótóparannsókn af lungnablóðrás og
loftvegum (perfusions-skann +/- ventilations-
skann). Einnig er oft beitt skuggaefnisrannsókn
á lungnablóðrás (angiographia).
Við lungnablóðrek er einnig notuð blóð-
þynnandi meðferð skv. svipuðum leiðbeiningum
og að ofan en sumir mæla þó með stærri
upphafsbólus af heparíni (150 ein./kg) og oft þarf
að gefa stóra skammta heparíns til að ná
tilætlaðri þynningu. Oft er mælt með kröftugri
warfarin meðferð fyrstu 4-6 vikurnar og þá stefnt
á INR 2,5-3,5 (TT 7-11%). í rniklu lungna-
blóðreki með alvarlegum einkennum hefur
segaleysandi meðferð sannað gildi sitt og er mælt
með yfirlitsgreinum fyrir þá sem vilja kynna sér
þennan hættulega sjúkdóm nánar57’43.
GÁTTATIF (FIBRILLATIO
ATRIORUM)4561
Sjúklinga með þessa hjartsláttartruflun á
tvímælalaust að blóðþynna hamli frábendingar
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.
31