Læknaneminn - 01.10.1995, Page 82

DANIEL A. DANIELSSON
OG LJÓÐAÞÝÐINGAR HANS
Þórarinn Hjartarson
Daníel Á. Daníelsson læknir á Dalvík lést 22.
nóvember síðastliðinn. Hann átti að baki langan og
giftudijúgan stafsdag sem héraðslæknir, en áður lauk
var hann þó þekktari fyrir ritstörf sín, nánar tiltekið
ljóðaþýðingar. Að beiðni Lœknanemans geri ég hér
örlitla samantekt um ævi hans og ljóðasmíðar.
Hann fæddist að Hóli í Mosvallahreppi í
Önundarfirði en fluttist 11 ára að Suðureyri í
Súgandafírði. Sjómannsíjölskylda, faðirinn sjómaður
og smiður, og bræður Daníels þrír allir sjómenn og
sjálfur stundaði hann sjóinn allnokkuð á unglingsárum.
Eldri bræðumir tveir dmkknuðu ungir. En Daníel braut
sér aðra leið, gegnum menntun.
Hann hélt tvítugur að aldri í Samvinnuskólann í
Reykjavík undir stjóm Jónasar Jónssonar, tvo vetur,
1922-24. Síðan dvaldi hann í Bandaríkjunum 1925-30,
íyrst við menntaskólanám og tók svo fyrstu áfanga í
læknisfræði. Hann vann algjörlega fyrir sér meðffam
náminu, en árið 1930 var það orðið ómögulegt fyrir
kreppu og hann hrökklaðist heim vegna íjárskoits. Fra
1930 nam hann við læknadeild Háskóla Islands og lauk
prófi 1935. Hann kostaði sig til námsins á þessum
kreppuámm með því að koma upp og reka hænsnabú í
Fossvogi, ásamt Ólafi Halldórssyni, læknanema frá
Vestmannaeyj iun.
Kandídatsárið sitt, 1936-37 vann hann á Land-
spítalanum. Þar kynntist hann Dýrleifu Friðriksdóttur,
ljósmóður, og kvæntist henni 1938, þá orðinn 36 ára.
Hann varð héraðslæknir á Hesteyri í JökuHjörðum
1938-39. Samgöngur og vinnuskilyrði læknis í því
héraði þættu býsna erfið nútildags. Þá vann hann 5 ár
sem sjúkrahússlæknir á Siglufirði, 1939-44.
Höfundur er Svarfdœlingur, sagnfrœðingur,
búfræðingur og plötu- og ketilsmiður.
Héraðslæknir varð Daníel í Svarfdælalæknishéraði
1944. Þaðan flutti hann aldrei, þar ólu þau Dýrleif upp
börnin sin þijú og héraðinu hélt hann til 1972, er hann
varð sjötugur.
Daníel var farsæll og dugmikill héraðslæknir. Og
ósérhlífinn í betra lagi. Til dæmis þá vék hann nánast
aldrei af starfsvettvangi sínum. Á Siglufjarðarárunum
var hann eitt sinn frá eina viku, en á Dalvík, segja
kunnugir, var hann lengst einn og hálfan sólahring að
heiman! Hann fór raunar afar sjaldan af bæ nema vegna
starfsins. Á mannamótum sást hann eiginlega aldrei.
Þetta segir auðvitað heilmikla sögu um staif héraðs-
lækna áður og fyrrum. Ekki síður segir það nokkuð um
staðfasta trúmennsku Daníels í starfi.
En Daníel lagaði sig að aðstæðunum og bætti sér
upp ákveðna einangrun í starfi og félagslegum
samskiptum - gegnum lestur. Hvað fagið snerti las hann
læknablöðin ítarlega og kynnti sér nýjungar í
læknisífæðinni. En þar fyrir utan átti hann sér annað líf,
líf sem gaf honum ærinn félagsskap án þess hann færi á
mannamót; það var í heimi fagurbókmenntannna.
Þangað leitaði hann eftir amstur vinnudagsins. Þar hafði
hann stöðugt samneyti við andans jöfra ljær og nær, í
tíma og rúmi, jafhffamt því að vera á bakvakt. Eftir að
hann fór í „langa íríið“ fyrir aldurs sakir varð þetta hans
aðallíf.
Daníel var mikill fagurkeri og snemma hneigður til
lista. Einhvers staðar lærði hann að spila á orgel og hafði
mikið yndi af tónlist. Jafnífamt Samvinnuskólanáminu
lærði hann teikningu hjá Mugg í Reykjavík og var
góður teiknari, auk listteikningar teiknaði hann a.m.k.
tvö hús fyrir sig og ljölskyldu sína. En bókmenntimar
urðu hans svið meðal listanna. Sem málamaður góður
fór hann ferða sinna vítt og breitt um heims-
bókmenntirnar. Þar kom að honum nægði ekki að njóta
72
LÆKNANEMINN 2. tbl. 1995 48. árg.