Úrval - 01.09.1981, Blaðsíða 38

36
ÚRVAL
Kvöl, sigurhrós
Gerviaftökur gnmuklæddra ,,stúdenta’, sem
létu gikkinn klikka að baki gíslanna sem stóðu
uppi við vegg. Fangar lokaðir inni í kjallaraklefum
þar sem engin sól sást svo mánuðum skipti,
neyddir til að sofa í margar vikur í fötunum sem
þeir voru í þegar þeir voru teknir, neitað um að
fara í bað í allt að þrjá mánuði, þorðu ekki að líta
hver á annan vegna þess að fangaverðirnir héldu
aðþeir vœru að skiptast á merkjum.
Þetta er eitt af því hræðilega og ógeðslega sem
gíslarnir 32 sögðu fyrstu klukkustundirnar eftir að
þeir höfðu öðlast frelsi. Þjáningarsaga þeirra er
ekki enn öll sögð en jafnvelþessi brotabrot hljóm-
uðu í eyrum Bandaríkjamanna eins og hryllings-
saga.
Sögur gíslanna eru einnig — og það skiptir
meira máli — sögur um stolt og ótrúlegt hug-
rekki. Þeir voru vannærðir, skelfingu lostnir og á
Georgia. Á leiðinni sátu þeir saman
Carter og fyrrverandi varaforseti,
Walter Mondale. Það var hringt í
Carter og honum sagt frá því að gísl-
arnir væru lagðir af stað frá Teheran.
Þeir Mondale litu hvor á annan — og
táruðust.
—Time
Á flugvellinum kom Carter auga á
Anitu Schaefer, eiginkonu eins gísls-
ins, og faðmaði hana hrærður að sér.
,,Tom er lagður af stað,” sagði
Carter og átti við eiginmann hennar,
Thomas E. Schaefer, ofursta í flug-
hernum, en hann var næstæðstur yfir-
manna hersins í bandaríska sendiráð-
inuíTeheran.
ÞEGAR GÍSLARNIR KOMUHEIM
37
stundum hræddir um að Bandaríkjamenn hefðu
gleymt þeim en enginn gíslanna virðist hafa gefist
upp andlega fyrir fangavörðunum. Þeir börðust
ótrauðir á móti. Margir reyndu hvað eftir annað að
flýja þó að þeir væru barðir með hnefum eða
gúmmíslöngum þegar þeir náðust aftur. Aðnr
skokkuðu hring eftir hring í klefum sínum til að
halda sér við. Michael Metrinko, 34 ára stjórn-
málafulltrúi í sendiráðinu, kallaði fangaverði sína
íiranska sjónvarpinu ,,lygara og ræfla” en þá var
verið að taka áróðursmyndir af gíslunum. Kvik-
myndin var send til bandarískra sjónvarpsstöðva
um síðustu jól en Iranir höfðu þurrkað út af hljóð-
rásinni.
Síðustu orð þessarar 444 daga eldraunar átti
William Keough, 30 ára skólaeftirlitsmaður:,, Við
sigruðum. Við tókum þá á taugum. Þeir voru
vopnaðir — en við sigruðum. ’ ’ — Time
,,Er það alveg satt, herra forseti?”
hvíslaði hún.
„Dagsatt — Tom er ömggur
aftur,” sagði hann.
,, Guði sé lof, herra forseti! ”
Þau grétu og föðmuðust aftur.
—Joseph B. Treaster
í New YorkTimes
ÞAÐ VAR 20. janúar 1981, 444.
dagurinn og sá fyrsti í senn. Þeir sam-
einast í sjaldgæfum sögulegum sam-
mna — endirinn á innilokun gísl-
anna í íran og fyrsti dagur þess sem
nýi forsetinn hét að yrði ,,öld þjöð-
legrar viðreisnar”.
Afleiðingarnar urðu gleðilæti sem
hafa sjaldan sést upp á síðkastið í lýð-